ЖЕТІСУ ӨЛКЕСІНДЕГІ БІЛІМ БЕРУ САЛАСЫНЫҢ ДАМУЫ (ОРЫС САЯХАТШЫЛАРЫНЫҢ ЕҢБЕКТЕРІ НЕГІЗІНДЕ (ХІХ ғ. ІІ жартысы – ХХ ғ.басында)

Abstract

В данной статье освещается реализация колониальной политики в регионе Жетысу в период Российской империи во II половине ХІХ-начале ХХ в. В то же время в крае определяется цель открытия русских приходских училищ, политика, проводимая российской администрацией в сфере образования. В регионе показана весть о постепенном сокращении мусульманской системы обучения путем демонстрации вновь открывшихся российских школ. Наряду с военной колонизацией царской Россией Южного региона, было показано удержание местного казахского народа в «духовном подданстве». Анализируя труды русских путешественников и исследователей, замечаем, что колониальная политика проводилась в общеобразовательных учреждениях, которые в первую очередь изменили отношение учащихся к религии.Города Семиречья стали основными очагами образования в крае. Российская власть, безусловно, способствовала развитию образовательной сферы у казахского народа. Они обучали казахов русскому языку. А это означало адаптацию местного казахского народа к языку, на основе которого проводилась политика русификации в Туркестанском крае. Через труды русских путешественников описывается культурная жизнь на Юге Казахстана в середине 19-начале 20 веков. Ключевые слова: Семиречье, колонизация, медресе, русские путешественники Бұл мақалада 19-ғасырдың ІІ жартысы мен 20-ғасырдың басындағы Ресей империясы тұсында Жетісу аймағындағы отаршылдық саясаттың жүзеге асырылуы атап көрсетілген.Сонымен бірге облыста орыс приход мектептерін ашу мақсаты мен орыс әкімшілігінің оқу-ағарту саласында жүргізіп отырған саясаты айқындалуда.Облыста жаңадан ашылған орыс мектептерін көрсету арқылы мұсылмандық оқу жүйесінің біртіндеп қысқарған жаңалықтарын көрсетуде.Патшалық Ресейдің оңтүстік өңірді әскери отарлауымен қатар жергілікті қазақ халқының «рухани азаматтығында» сақталуы көрсетілді.Орыс саяхатшылары мен зерттеушілерінің еңбектерін талдай отырып, отаршылдық саясаттың жалпы білім беретін оқу орындарында жүргізілгенін, бұл ең алдымен оқушылардың дінге деген көзқарасын өзгерткенін байқаймыз.Жетісу қалалары өлкедегі негізгі білім ошақтарына айналды.Орыс үкіметі, әрине, қазақ халқының оқу-ағарту саласының дамуына өз үлесін қосты.Олар қазақтарғаорыс тілін үйретті.Ал бұл жергілікті қазақ халқының тілге бейімделуін білдіріп, соның негізінде Түркістан өлкесінде орыстандыру саясаты жүргізілді.Орыс саяхатшы-ларының шығармалары арқылы 19 ғасырдың ортасы мен 20 ғасырдың басындағы Қазақстанның оңтүстігіндегі мәдени өмір суреттеледі. Кілт сөздер: Жетісу, отарлау, медресе, орыс саяхатшылары. This article highlights the implementation of colonial policy in the Zhetysu region during the period of the Russian Empire in the II half of the 19th and early 20th centuries.At the same time, the goal of opening Russian parish schools and the policy pursued by the Russian administration in the field of education are being determined in the region.The region is showing the news of the gradual reduction of the Muslim education system by demonstrating the newly opened Russian schools.Along with the military colonization of the southern region by tsarist Russia, the retention of the local Kazakh people in "spiritual citizenship" was shown.Analyzing the works of Russian travelers and researchers, we note that the colonial policy was carried out in general educational institutions, which, first of all, changed the attitude of students towards religion.The cities of Semirechye became the main centers of education in the region.The Russian government, of course, contributed to the development of the educational sphere among the Kazakh people.They taught the Kazakhs the Russian language.And this meant the adaptation of the local Kazakh people to the language, on the basis of which the Russification policy was carried out in the Turkestan region. Through the works of Russian travelers, the cultural life in the South of Kazakhstan in the middle of the 19th and early 20th centuries is described. Keywords: Semirechye, colonization, madrasah, Russian traveler.