ИСТОРИЧЕСКОЕ ЗНАЧЕНИЕ СТАТЕЙ В ГАЗЕТЕ «ҚАЗАҚ» О ВЕРБОВКЕ КАЗАХОВ ДЛЯ ЧЕРНОЙ РАБОТУ НА ФРОНТ (1914-1918 гг.)

Abstract

Мақалада отаршылдық кезеңдегі қазақ елінің мерзімді басылымдарының бірегейі – «Қазақ» газетіндегі Бірінші дүниежүзілік соғыс тұсында жарияланған майданның қара жұмысына қазақтарды алу жөніндегі тарихи маңызы бар бөлек мақалалар біршама зерттеп-зерделеніп қарастырылды. Сонымен қатар осы мәселеге қатысты мақалалардағы мол статистикалық деректер және мағлұматтар тақырыпты барынша ашып көрсету үшін кеңінен пайдаланылған. Ұлт зиялыларының осы мәселеге қатысты ғылыми және рухани көзқарасы мен «Қазақ» газетінің ұстанған тәуелсіз, ұлттық-патриоттық бағыты да біршама сарапталып, кеңірек қарастырылады. Ғылыми тұжырымдар негізінде жасалған теориялық қорытындылар мен ізденіс нәтижелері қарастырылып отырған кезеңдегі қазақ баспасөзінің даму бағыттарын айқындайды. Қазақ» газеті – ұрпақ қазынасы. Қазыналы елдің қамын күйттеген бүл басылымның өз өрлеу кезеңі, даму тарихы өте ерекше. Көптеген сауалдардың жауабын тауып, тарихи шындықты қайта қалпына келтірсек, біз зерттеу нысаны ретінде алып отырған «Қазақ» басылымының маңызы мұнан да ары арта түсер еді. Если бы мы нашли ответы на многие вопросы и восстанивили бы историческую реальность, то значение издания «Қазақ», которое мы берем в качестве объекта исследования, возросло бы еще большо. Кілттік сөздер: «Қазақ» газеті, Алаш баспасөзі, қазақтар, баспа, ұлт мұрасы, Бірінші дүниежүзілік соғыс, майдан, «қара жұмыс», зорлық-зомбылық, жұмысшылар, қазақ зиялылары. В статье были рассмотрены и изучены отдельные исторически значимые статьи о вербовке казахов для черной работу на фронт в годы Первой мировой войны в газете «Қазақ» – уникального периодического издания колониального периода страны. Кроме того, большое количесвто статистических данных и сведений, содержащихся в статьях, касающихся этой проблемы, широко используются для максимального раскрытия темы. Научные и духовные взгляды национальной интеллигенции по этому вопросу и независимое национально-патриотическое направление, которым следовала газета «Қазақ», также были проанализированы и широко рассмотрены.Теоретические выводы и результаты поиска, сделанные на основе научных выводов, определяют направления развития казахской прессы в изучаемый период. Газета «Қазақ» - сокровище поколении. История развития, период расцвета этого издания, рупора национальнй политики казахов, весьма своеобразна. Ключевые слова: газета «Қазақ», Алашская печать,казахи,издательство, национальное наследие, Первая мировая война, фронт, «черная работа»,насилие, рабочие, казахская интеллигенция. The article reviewed and studied some historically significant articles about the recruitment of кazakhs for menial work at the front during the First World War in the newspaper "Kazakh" - a unique periodical of the colonial period of the country. In addition, a large amount of statistical data and information contained in articles related to this problem are widely used to maximize the disclosure of the topic. The scientific and spiritual views of the national intelligentsia on this issue and the independent national-patriotic direction followed by the newspaper "Kazakh" were also analyzed and widely considered. Theoretical conclusions and search results made on the basis of scientific conclusions determine the directions of development of the кazakh press in the studied period. The newspaper "Kazakh" is the treasure of the generation. The history of development, the heyday of this publication, the mouthpiece of the national policy of the кazakhs, is very peculiar. Keywords: newspaper "Kazakh", Alash press, кazakhs, publishing house, national heritage, World War I, front, "menial work", violence, workers, кazakh intelligentsia.