ҚЫЗЫЛОРДАҚАЛАСЫТҰРҒЫНДАРЫНЫҢТАБЫСЫМЕНПӘТЕР МӘСЕЛЕСІ

Abstract

The daily life history of Kyzylorda residents of the capital period plays an integral part of the social and local history in the national historiography. When studying the history of everyday life, an applicant scientist must first of all clearly and at the necessary level learn about his chosen object. The main object in our research work is the everyday life history of citizens. At the beginning of 1920, the city of Akmeshit (Kyzylorda) was a small provincial town. The liiving standards of residents were poor. For example, production facilities did not work in both the city and the county, the local population earned a living by trading and grazing cattle. Hospitals and schools that were funded by the state did not have enough funds. The district budget appealed to local citizens in order to eliminate the shortage of funds. The first quarter of the twentieth century was a period in the history of our country, full of significant events. One of such historical events was the resolution of the Autonomous Soviet Socialist Republic of Kazakhstan on the transfer of the capital from Orenburg to Akmeshit (Kyzylorda) in 1925. This decision was made and implemented by the whole country in difficult times of our republic. Especially for the city of Kyzylorda, this historical time was very important, as the city left its indelible mark in determining the shape of the future republic. Therefore, currently, the study ofcapital cities’ history is important for national history. Key words: Kyzylorda, KazASSR, social security, income, history of everyday life, apartment, capital Қызылорда қаласының астаналық кезеңіндегі тұрғындардың күнделікті өмір тарихы отандық тарихнамадағы әлеуметтік, өлкетанулық тарихтың ажырамас, біртұтас бөлігі. Күнделікті өмір тарихын зерттеуде ізденуші-ғалым бірінші кезекте өзінің таңдап алынған обьектісі туралы нақты, әрі қажетті деңгейде мағлұмат жинастыруы қажет. Біздің зерттеу жұмысымыздағы басты нысан қала тұрғындарының күнделікті өмір тарихы. 1920 жылдың басында Ақмешіт қаласы (Қызылорда) шағын ғана провинциалдық қала болатын. Тұрғындардың өмір сүру деңгейі сын көтермеді. Мәселен, қала және уезд бойынша өндіріс орындары жұмыс істемеді, жергілікті халық сауда және мал бағумен күн көрді. Мемлекеттік қаржыландыруда тұрған ауруханалар мен мектептерге қаражат жетіспеді. Уездік бюджет қаражат тапшылығын жою мақсатында жергілікті қала тұрғындарына жүгінді. ХХ ғасырдың бірінші ширегі еліміздің тарихында елеулі оқиғаларға толы кезең болды. Осындай тарихи оқиғалардың бірі 1925 жылы Қазақстан автономиялық кеңестік социалистік республикасының астаналық қаласын Орынбордан Ақмешітке (Қызылорда) көшіру туралы қаулысы еді. Бұл шешім республикамыздың қиын-қыстау кезеңінде қабылданып, бүкіл ел болып жүзеге асырылды. Әсіресе Қызылорда қаласы үшін бұл тарихи уақыт өте маңызды болды, себебі болашақ республиканың келбетін айқындауда қала өзінің өшпес ізін қалдырды. Сол себепті қазіргі таңда еліміздің тарихында астаналық қалалардың тарихын зерттеу отандық тарих үшін маңызы бар екендігі анық. Кілт сөздер: Қызылорда, КазАССР, әлеуметтік қамсыздандыру, табыс, күнделікті өмір тарихы, пәтер, астана История повседневной жизни жителей города Кызылорда столичного периода является неотъемлемой, целостной частью социальной, краеведческой истории в отечественной историографии. При изучении истории повседневной жизни ученому-соискателю необходимо в первую очередь четко и на необходимом уровне узнать о своем избранном объекте. Главным объектом в нашей исследовательской работе является история повседневной жизни горожан. В начале 1920 года город Акмешит (Кызылорда) был небольшим провинциальным городом. Уровень жизни жителей не выдерживал никакой критики. Например, по городу и уезду не работали производственные мощности, местное население зарабатывало на жизнь торговлей и выпасом скота. Больницам и школам, находящимся на государственном финансировании, не хватало средств. Окружной бюджет обратился к местным горожанам с целью устранения дефицита средств. Первая четверть ХХ века стала периодом в истории нашей страны, насыщенным значительными событиями. Одним из таких исторических событий стало постановление Автономной Советской Социалистической Республики Казахстан О переносе столицы из Оренбурга в Акмешит (Кызылорда) в 1925 году. Это решение было принято и реализовано всей страной в трудные времена нашей республики. Особенно для города Кызылорда это историческое время было очень важным, так как город оставил свой неизгладимый след в определении облика будущей республики. Поэтому в настоящее время в истории нашей страны изучение истории столичных городов имеет значение для отечественной истории. Ключевые слова: Кызылорда, КазАССР, социальное обеспечение, доход, история повседневной жизни, квартира, столица