А.Е. АЛЕКТОРОВТЫҢ ЭТНОГРАФИЯЛЫҚ МҰРАЛАРЫ

Abstract

In this article, the author traced the thorny path and fruitful research activities of the largest pre- revolutionary Russian researcher of the peoples of Central Asia, a deep connoisseur of the culture and life of the Kazakh people A.E. Alektorov. The scientific heritage of A.E. Alektorov is diverse, rich and meaningful; his followers and representatives of the current young generation of Kazakhstanis, who were not indifferent to the fate and future of their people, turned to his heritage more than once. One circumstance strikes the current young generation of representatives of the scientific community, this is the breadth of coverage of its scientific interests. In his numerous scientific publications, many important aspects of the socio-economic and economic life of nomads, their age-old aspirations, needs, desire for creation, love for the endless expanses of the steppe, goodwill and chastity of our wise and great ancestors found their worthy reflection. A.E.Alektorov devoted all his conscious life to the study of the history, ethnography and folklore of the Kazakh people, he is the author of 400 scientific works, his publications have not lost their scientific value to the present. Keywords Traditional way of life, life and culture, clothing, family life, portraits, types of livestock of nomads, nomad’s role and place in traditional life. Бұл мақалада авторлар патшалық Ресей империясының ең ірі зерттеушісі, А.Е. Алекторовтың бай ғылыми мұрасы мен шығармашылығын жан-жақтықарастырған. Оның бай мәдени-рухани мұрасы сан алуан, казіргі таңдада оның мұрасына, тұлғалық қасиеттеріне, өмір жолы мен қызметіне қазақстандықтар бей-жай қарамайтын шығар. Оның көптеген ғылыми жарияланымдарында көшпенділердің қоғамдық-экономикалық және шаруашылық өмірінің көптеген маңызды аспектілері, олардың ғасырлық армандары, мұқтаждықтары, жасампаздыққа ұмтылысы, шексіз дала кеңістігіне деген махаббаты, біздің дана және ұлы ата-бабаларымыздың ізгі ниеті мен пәктігі лайықты көрініс тапты. А.Е. Алекторов өзінің саналы ғұмырын қазақ халқының тарихын, этнографиясы мен фольклорын зерттеуге арнады. А.Е. Алекторов 400-ден астам ғылыми еңбектер әзірлеп, баспадан жарыққа шығарған. Оның жарияланымдары бүгінгі күнге дейін ғылыми құндылығын жоғалтқан жоқ. Кілт сөздер: дәстүрлі өмір салты, тұрмыс және мәдениет, киім-кешек, отбасылық тұрмыс- салты, портрет, көшпенділердің үй малдарының түрлері, көшпенділердің дәстүрлі тұрмыстағы рөлі мен орны. В данной статье автор проследил тернистый путь и плодотворную научно-исследовательскую деятельность крупнейшего дореволюционного российского исследователя народов Центральной Азии, глубокого знатока культуры и быта казахского народа А.Е. Алекторова. Научное наследие А.Е.Алекторова разнообразно, богато и содержательно, к его наследию не раз обращались его последователи и представители нынешнего молодого поколения казахстанцев, которым была не безразлична судьба и будущего своего народа. Одно обстоятельство поражает нынешнее молодое поколение представителей научной общественности, это широта охвата его научных интересов. В его многочисленных научных публикациях нашли свое достойное отражение многие важные стороны общественно-экономической и хозяйственной жизни номадов, их вековые чаяния, нужды, стремление к созиданию, любовь к бескрайним степным просторам, доброжелательность и целомудрие наших мудрых и великих предков. А.Е. Алекторов всю свою сознательную жизнь посвятил изучению истории, этнографии и фольклористики казахского народа, он является автором 400 научных трудов, его публикации не утратили научной ценности и по настоящее время. Ключевые слова: традиционный уклад жизни, быт и культура, одежда, семейный быт, потрет, разновидности домашнего скота номадов, роль и место номадов в традиционном быту.