FEYZULLAH ÇINAR İCRASININ MAKAM VE PERFORMANS TEMELLİ ANALİZİ

Abstract

16. yüzyılda yaşadığı düşünülen önemli halk şairlerinden biri Pir Sultan Abdal’dır. Yedi ulu ozandan (Nesimi, Hatayi, Fuzuli, Pir Sultan Abdal, Kul Himmet, Yemini ve Virani) biri olan Pir Sultan Abdal, yazmış olduğu şiirleriyle yaşadığı dönemde, sonrasında birçok saz şairine ilham olmaya devam etmiştir. Eserlerinde, döneminin sorunlarını günümüze kadar getirmesi hususunda bizlere kaynaklık sağlamıştır. Sözlerinin gücü ve derinliğinden etkilenen günümüz saz şairleri, eserlerini besteleyerek halk şairine adeta yeninden can vermiştir. Bu saz şairlerinden biri de kendine has bağlama icrasıyla Feyzullah Çınar’dır. Erken yaşlarda bağlama çalmaya başlayan ve ozanlık geleneğinin yoğun yaşandığı Çamşıhı yöresinde önemli yere sahip olan Feyzullah Çınar, şaire ait birçok eseri yorumlamış ve bestelemiştir. Bu araştırmada, Feyzullah Çınar’ın 5/8’lik usul ile Uşşak makamında bestelediği ve Nida Tüfekçi’nin 1977’de TRT Müzik Dairesi Yayınları THM Repertuvarına kazandırdığı, sözlerini on birli hece vezni ile yazan Pir Sultan Abdal’a ait “Bu Yıl Bu Dağların Karı Erimez” adlı esrinin müzikal olarak incelenmesi amaçlanmıştır. Feyzullah Çınar’ın 1978 yılında TRT’de çalıp ve aynı zamanda söylediği eserin performansı transkript edilerek incelenmiştir. Araştırma betimsel araştırma yöntemlerinden tarama modeliyle yürütülmüştür. Sözleri Pir Sultan Abdal’a ait ve bestesi Feyzullah Çınar’a ait bu eserde, Anadolu vatanın ana unsuru olan makam yapısı içerisinde Geleneksel Türk Müziğinde kullanılan Uşşak, Hüseyni ve Huzi ezgi çekirdekleri sıklıkla işlenmiştir.