Anadolu Aleviliğinin Temel Sorunları

Abstract

Anadolu’da nüfus oranının yoğunluğu dikkate alındığında Alevilik ve Bektaşilik en fazla dikkat çeken gruptur. Son elli yılda hep gündemde olan Alevilik, dini, siyasi, etnik, ekonomik boyutlarıyla yoğun bir şekilde tartışılmıştır. Aslında Alevilik ve Bektaşiliği bütün dünyanın ve buna bağlı olarak Türkiye’nin içine sürüklendiği “değişim” sürecinden bağımsız olarak ele almak doğru değildir. Bütün toplumsal yapıların hızlı bir şekilde değişim ve dönüşüm geçirdikleri son iki asırda Aleviliğin bundan uzak kalabilmesinin imkânı yoktu. Özü itibarıyla güven esasına dayanan ve daha ziyade kırsal bölgelerde kapalı bir yapı içinde hayatlarını sürdüren Alevilerin yirminci yüzyılın ikinci yarısında geçirdikleri değişim ve dönüşüm, yaşanılan çağın özelikleriyle ancak izah edilebilir. Dolayısıyla konunun geçmişten gelen tarihi, sosyal, siyasi, ekonomik ve dini pek çok boyutunun yanında, modern dönemin beraberinde getirdiği problemler de vardır. İşte bu makalede Anadolu Aleviliğinin ana meseleleri ele alınmıştır. Bu bağlamda Alevilik çalışmalarında nasıl bir yöntem takip edilmesi gerektiği hususuna yer verilmiş ve mevcut bilgilerin güvenirliği meselesi tartışılmıştır. Ayrıca Alevilik kavramının sınırları, Alevilerin etnik kökenleri meselesi, dini durumlarına dair yaklaşımlar ve siyasallaşma sorununa yer verilmiştir. Böylece Anadolu Aleviliğinin günümüzdeki temel sorunları hakkında bilgi sahibi olmak isteyenlere genel anlamda ve objektif bir şekilde bilgi verilmeye çalışılmıştır.