Quality Assessment of Clinical Practice Guidelines for Asthma Management Using the AGREE II Tool

Abstract

Przedmiot badań Wytyczne praktyki klinicznej stanowią wsparcie w optymalizacji opieki zdrowotnej poprzez promowanie zaleceń opartych na dowodach naukowych. Odpowiednia metodyka i rygorystyczna strategia podczas formułowania zaleceń zawartych w wytycznych klinicznych ma istotny wpływ na ich jakość, wiarygodność i możliwość skutecznego wdrożenia zaleceń w praktyce. Cel badań Celem przeprowadzonego badania była ocena jakości wytycznych praktyki klinicznej dotyczących postępowania w astmie przy użyciu narzędzia AGREE II. W ramach analizy porównano jakość polskich wytycznych klinicznych z wytycznymi opracowanymi w innych krajach oraz przez organizacje międzynarodowe. Ocenie poddano 9 dokumentów wytycznych: Postępowanie w zaostrzeniach astmy u dorosłych – wytyczne dla lekarzy rodzinnych (twórca: Naczelna Izba Lekarska, Polska), Global Strategy for Asthma Management and Prevention (twórca: The Global Initiative for Asthma (GINA)), Asthma and Respiratory Foundation NZ Adolescent and Adult Asthma Guidelines 2020: a quick reference guide (twórca: Asthma and Respiratory Foundation Nowa Zelandia), Australian Asthma Handbook V2.0 (twórca: National Asthma Council Australia), National Clinical Guideline: The Diagnosis and Management of Asthma in Adults V2.1 (twórca: Ministry of Public Health Katar), SIGN 158 British guideline on the management of asthma (twórca: Scottish Intercollegiate Guidelines Network (SIGN) British Thoracic Society), , Management of Asthma in Adults (twórca: Malaysian Health Technology Assessment Section (MaHTAS)), Asthma: diagnosis, monitoring and chronic asthma management (twórca: National Institute for Health and Care Excellence (NICE)) oraz The Spanish Guideline on the Management of Asthma (twórca: Guía Española para el Manejo del Asma (GEMA)). Wyniki Najwyżej punktowanymi obszarami były: przejrzystość i sposób prezentacji zaleceń (wszystkie wytyczne oceniono na 100% lub blisko 100%), zakres wytycznych i cel oraz niezależność redakcyjna. Domeny, które zostały najniżej ocenione dotyczyły obszarów związanych z zaangażowaniem zainteresowanych podmiotów oraz stosowalnością (odpowiednio 79,3% oraz 69.2%). Największe różnice zaobserwowano w obszarze niezależności redakcyjnej - od 100% (maksymalna możliwa do uzyskania liczba punktów) do 16,7%. Najwyższą ocenę ogólną uzyskały wytyczne opracowane przez National Institute for Health and Care Excellence oraz Scottish Intercollegiate Guidelines Network. Wytyczne polskie otrzymały maksymalną liczbę punktów w obszarach związanych z zakresem i celem, przejrzystością i sposobem prezentacji oraz niezależnością redakcyjną. Wnioski Odpowiednio przeprowadzony proces opracowania wytycznych, w tym zaangażowanie ekspertów oraz przestrzeganie standardów metodycznych pozwala na uzyskanie wytycznych praktyki klinicznej charakteryzujących się wysoką jakością. Wysokiej jakości wytyczne praktyki klinicznej, mogą być z powodzeniem wykorzystywane jako narzędzia wspomagające podejmowanie decyzji klinicznych w danym obszarze, przy czym twórcy wytycznych powinni zwrócić szczególną uwagę na możliwości zastosowania wytycznych w praktyce oraz zaangażowanie wszystkich interesariuszy. W celu usprawnienia procesu tworzenia wytycznych oraz dostępu pacjentów do najnowszych terapii istotne jest również uwzględnienie synergii pomiędzy rekomendacjami zawartymi w wytycznych klinicznych oraz raportach oceny technologii medycznych.