Białorusin? Rosjanin? Homo soveticus? Problem tożsamości narodowej w dramatach Maksima Dośki

Abstract

Od początku XXI wieku na Białorusi w warunkach prawie całkowitego braku niezależnych mediów teatr, a w większym stopniu – dramat współczesny, pełnił funkcje publicystyczne, poruszając tak ważne tematy, jak postawa obywatelska, konflikty międzypokoleniowe, przemoc domowa oraz problem tożsamości narodowej. W artykule są analizowane utwory dramatopisarza białoruskiego Maksima Dośki (Radio Kultura, Londyn) pod kątem charakterystyki jego bohaterów z punktu widzenia tożsamości narodowej. Celem jest pokazanie jak owa kategoria funkcjonuje i rozwija się w warunkach dwujęzyczności, jak wpływają na nią postkolonialne zjawiska mentalne. Bohaterowie sztuk Maksima Dośki to zwykli mieszkańcy białoruskiej prowincji lub przedmieść Mińska, nieświadomie szukający odpowiedzi na najważniejsze pytania, związane z mentalnością i tożsamością. Jednocześnie charakteryzują się oni brakiem tradycji kulturowej, a nawet nieznajomością języka ojczystego. Wykorzystując podejście interdyscyplinarne, autor artykułu analizuje tożsamość bohaterów dramatu białoruskiego, zastanawiając się, czy czują się oni przedstawicielami niepodległego państwa, czy nadal funkcjonują w modelu homo soveticus, przedstawionym w książce publicystycznej Swietłany Aleksijewicz Czasy secondhand. Koniec czerwonego człowieka .