De wondere wegen van La Salette. Nederlandstalige literatuur in het Tsjechisch versus bekeringen tot het katholicisme

Abstract

De industriële revolutie veranderde de maatschappij grondig. De meeste Europese landen veranderden van een agrarische in een industriële maatschappij. De steden groeiden fors, er ontstond een groot proletariaat en de ontkerkelijking nam toe. De nieuwe politieke stromingen van de 19e eeuw, het liberalisme en socialisme waren sterk antiklerikaal, in België meer dan in Nederland. Midden 19e eeuw vonden er vele Mariaverschijningen plaats, de eerste was die van La Salette in 1846. De verschijningen vonden steevast plaats op het platteland, aan eenvoudige mensen, met een oproep tot persoonlijke bekering en apocalyptische boodschappen. De katholieke kerk aarzelde om deze te erkennen. La Salette had sterke invloed op verschillende decadente en symbolistische dichters, van wie Léon Bloy (1846-1917) de belangrijkste was. Bloy beïnvloedde zowel de Nederlander Pieter van der Meer de Walcheren (1880-1970), als de Tsjech Josef Florian (1873-1941). Rond beiden ontstonden kringen van katholieke of katholiek geworden literaten. De Tsjechische leden van de groep rond Florian vertaalden – soms via vertalingen van Van de Meer de Walcheren in het Frans – Middelnederlandse en andere mystieke en katholieke literatuur, vooral poëzie. La Salette bewerkstelligde zo de transfer van een specifiek deel van de Nederlandstalige literatuur naar het Tsjechische veld.