ҚАЗАҚСТАН МЕН АҚШ АРАСЫНДАҒЫ ҚАРЫМ-ҚАТЫНАС ОРТАЛЫҚ АЗИЯДАҒЫ АМЕРИКАНДЫҚ МҮДДЕЛЕР КОНТЕКСТІНДЕ

Abstract

В статье проводится изучение взаимоотношений Казахстана и США в контексте внещнеполитической стратегии Вашингтона в Центральной Азии. Рассматриваются цели, задачи и методы политики США в отношении Казахстана. Характеризуется особая роль США в многовекторной политике Республики Казахстан и определяются основные приоритеты сотрудничества. Особое внимание придается взаимоотношениям двух стран в обеспечении региональной и международной безопасности, противодействия терроризму и экстремизму. Также в статье показывается изменение отношения США к региону в целом и Казахстану, в частности. Ключевое значение в этой трансформации связывается с столкновением интересов Вашингтона с интересами Китая и России. Актуализируется рассмотрение всех этих аспектов в процессе динамики, эволюции и трансформации казахстанско-американских отношений и выявления подлинных целей политики США во всем Центральноазиатском регионе. Дается объяснение тому обстоятельству, что США рассматривают Казахстан в качестве приоритетного партнера в Центральной Азии. Ключевые слова: Центральная Азия, Договор о нераспространении ядерного оружия, Хартия о демократическом партнерстве, региональная безопасность, противодействие терроризму,Совещание по взаимодействию и мерам доверия в Азии, Северо-Атлантический блок (НАТО), «Партнерство ради мира», «Степной орел», продвижение демократии, нефтегазовые трубопроводы, проект Баку-Тбилиси- Джейхан. Мақалада Вашингтонның Орталық Азиядағы ішкі саяси стратегиясы контексіндегі Қазақстан мен АҚШ арасындағы қарым-қатынастар зерттеледі. АҚШ-тың Қазақстанға қатысты саясатының мақсаттары, міндеттері мен әдістері қарастырылады. Қазақстан Республикасының көпвекторлы саясатындағы АҚШ-тың ерекше рөлі сипатталады және ынтымақтастықтың негізгі басымдықтары айқындалады. Өңірлік және халықаралық қауіпсіздікті қамтамасыз етуде, терроризм мен экстремизмге қарсы іс-қимылда екі елдің өзара қарым-қатынастарына ерекше назар аударылады. Сондай-ақ, мақалада АҚШ-тың жалпы аймаққа және атап айтқанда Қазақстанға қатынасының өзгеруі көрсетілген. Бұл өзгерістің басты мәні Вашингтонның Қытай мен Ресейдің мүдделерімен қақтығысуымен байланысты. Қазақстан-Америка қатынастарының серпіні, эволюциясы және трансформациясы процесінде осы аспектілердің барлығын қарау және бүкіл Орталық Азия өңіріндегі АҚШ саясатының шынайы мақсаттарын анықтау өзектілендіріледі. АҚШ Қазақстанды Орталық Азиядағы басым серіктес ретінде қарастыратынына түсініктеме беріледі. Түйін сөздер: Орталық Азия, ядролық қаруды таратпау туралы шарт, демократиялық серіктестік туралы Хартия, аймақтық қауіпсіздік, терроризмге қарсы іс-қимыл, Азиядағы өзара іс-қимыл және Сенім Шаралары жөніндегі кеңес, Солтүстік Атлантикалық блок (НАТО), "бейбітшілік үшін серіктестік", "Дала қыраны", демократияны ілгерілету, мұнай-газ құбырлары, Баку-Тбилиси-Джейхан жобасы Abstract The paper examines the relationship between Kazakhstan and the United States in the context of Washington's extra-political strategy in Central Asia. The aims, objectives and methods of the US policy towards Kazakhstan are considered. The special role of the USA in the multi-vector policy of the Republic of Kazakhstan is characterized and the main priorities of cooperation are determined. Particular attention is paid to the relationship between the two countries in ensuring regional and international security, countering terrorism and extremism. The paper also shows the change in the attitude of the United States towards the region in general and Kazakhstan in particular. The key importance in this transformation is associated with the collision of Washington's interests with the interests of China and Russia. Consideration of all these aspects in the process of dynamics, evolution and transformation of Kazakh-American relations and identification of the true goals of US policy in the entire Central Asian region is actualized. An explanation is given for the fact that the United States regards Kazakhstan as a priority partner in Central Asia. Keywords: Central Asia, Nuclear Non-Proliferation Treaty, Charter on Democratic Partnership, regional security, countering terrorism, Conference on Interaction and Confidence Building Measures in Asia, North Atlantic Treaty Organization (NATO), “Partnership for Peace”, “Steppe Eagle”, promotion of democracy, oil and gas pipelines, Baku-Tbilisi-Ceyhan project.