РАЗГРАНИЧЕНИЕ СЕВЕРНОЙ И СЕВЕРО-ВОСТОЧНОЙ ГРАНИЦЫ КАЗАХСКОЙ(КЫРГЫЗСКОЙ) АССР В 1917-1922 гг.

Abstract

Қазақ(қырғыз) АКСР-нің Сібірмен шекарасы 1920 жылдардың басында күрделі саяси және экономикалық жағдайда құрылды. Сол жылдарда Қазақстанға өзінің территориалды тұтастығын қалпыну келтіру мүмкіндігі туды. Мақалада 1917-1922 жылдардағы республикамыздың солтүстік және солтүстік-шығыс шекарасының межеленуі мәселелері қарастырылған. Мұрағат материалдарын және тарихнаманы жинақтау мен зерделеу арқылы авторлар РКФСР мен Қазақ(қырғыз) республикасы арасындағы шекараның құрылу үрдісіне толық талдау жасайды. Мақалада сонымен бірге, Сибревком, Казревком, Мәскеу, БОАК, жергілікті биліктің межелеу мәселелеріндегі күрделі өзара қарым- қатынастары көрсетілген. Шекараны анықтау күрделі үдеріс болғандықтан бірнеше таласты аумақтар болды. Осы даулы территорияларды шешу үшін құрылған арнайы комиссияның жұмыс барысы туралы толық мәліметтер келтірілген. Түйін сөздер: шекара, межелеу, Қазақ(қырғыз) АКСР, Қостанай уезі, Кирревком, Сибревком, Алаш партиясы, Бұқтырма уезі, Семипалатинск, Ақмола облысы, Алтай губерниясы Граница казахской(Киргизской) АССР с Сибирью была образована в начале 1920-х годов в сложных политических и экономических условиях. В те годы Казахстану представилась возможность восстановить свою территориальную целостность. В статье рассматриваются вопросы разграничения северной и северо-восточной границы республики в 1917-1922 гг. Путем накопления и изучения архивных материалов и историографии авторами проводится подробный анализ процесса формирования границ между РСФСР и Казахской(Кыргызской) Республикой. В статье также отражены сложные взаимоотношения Сибревкома, Казревкома, Москвы, ВЦИК, местных властей в вопросах размежевания. Поскольку определение границ - сложный процесс, было несколько спорных территорий. Приведены подробные сведения о ходе работ специальной комиссии, созданной для разрешения данных спорных территорий. Ключевые слова:граница, разграничение, Казахская (Киргизская)ССР, Костанайский уезд, Кирревком, Сибревком, партия Алаш, Бухтарминский уезд, Семипалатинская область, Акмолинская область, Алтайская губерния The border of the Kazakh(Kyrgyz) ASSR with Siberia was formed in the early 1920s in difficult political and economic conditions. In those years, Kazakhstan had the opportunity to restore its territorial integrity. The article deals with the delimitation of the northern and north-eastern borders of the Republic in 1917-1922. Through the collection and study of archival materials and historiography, the authors make a detailed analysis of the process of creating the border between the RSFSR and the Kazakh(Kyrgyz) Republic. The article also reflects the complex relations of Sibrevkom, Kazrevkom, Moscow, BOAC and local authorities in the field of delimitation. Since the definition of borders is a complex process, there were several disputed territories. Detailed information on the work of the special commission established to resolve these disputed territories is given. Keywords: border, delimitation, Kazakh (Kyrgyz) ASSR, Kostanay uezd, Kirrevkom, Sibrevkom, party Alash, Bukhtarminsky uezd, Semipalatinsk oblast, Akmola oblast, Altai province