Vështrim i përgjithshëm i studimeve në fushën e tefsirit në Kosovë gjatë 50 viteve të fundit

Abstract

Kur’ani është zbritur si mëshirë dhe udhëzim për gjithë njerëzimin. Duke pasur parasysh këtë fakt, nga njëra anë dhe se jo të gjithë myslimanët e flasin gjuhën arabe, por edhe njerëzit e tjerë që duan të mësojnë mesazhet kuranore, sigurisht që përkthimi i literaturës kuranore dhe interpretimi i tij ishte një qëndrim i justifikuar dhe më se i nevojshëm. Kjo traditë e përkthimeve dhe interpretimeve u vazhdua nga dijetarët e mëvonshëm dhe pas një periudhe të caktuar kohore filluan të shkruhen vepra në këtë fushë. Shqiptarët përveç që pranuan fenë islame, ata po ashtu i bënë shërbime të mëdha kësaj feje. Njëra nga këto shërbime të rëndësishme është pa dyshim interpretimi i Kur’anit ngase studiuesit shqiptar shkruan dhe përkthyen vepra të rëndësishme në këtë fushë. Shkrimet dhe përkthimet e para në shkencën e tefsirit filluan me përkthimin e Kur’anit të Madhërishëm. Përkthimet e para në gjuhën shqipe të sureve dhe ajete të Kur’anit janë bërë nga intelektuali dhe poeti i madh i letrave shqipe, Naim Frashëri, ndërsa përkthimi i parë i plotë i Kur’anit në gjuhën shqipe njihet ai i akademikut kosovar Feti Mehdiu, në vitin 1984. Tre vite më vonë pason përkthimi i Sherif Ahmetit. Më pas do të pasonin përkthime tjera të Kur’anit dhe publikime të punimeve tefsirore në gjuhën shqipe nga autorë të ndryshëm. Kështu që kur flasim rreth studimeve akademike në fushën e tefsirit dhe përkthimeve në Kosovë nuk mund të kalohet pa përmendur kontributin e madh të disa studiuesëve të shquar. Meqenëse, Kur’ani është referenca kryesore nga ku derivojnë bindjet dhe mendimet fetare të besimtarëve, - studimet dhe përkthimet në lidhje me të ishin të domosdoshme. Ndonëse, studiuesit mysliman shqiptarë kaluan në një periudhë shumë të vështirë (periudha ku trojet shqiptare u administruan dhunshëm nga sistemi socialist si promotor i ateizmit zyrtar, sidomos në periudhën e komunizmit në Shqipëri, dhe po ashtu në Kosovë nën regjimin Jugosllav të kohës), bënë hapa të paharrueshëm në interpretimin e fjalës së Zotit dhe arritën suksese të mëdha duke bërë përkthime dhe shkrime shumëdimensionale në fusha të ndryshme përfshirë edhe atë të tefsirit.