{"title":"روند تغییرات زمانی ردپای اکولوژیکی غذا در ایران و ارزیابی سناریوهای آینده","authors":"مهدی نصیری محلاتی, علیرضا جعفرزاده کوچکی, دل سرورخرم","doi":"10.22067/JAG.V10I4.40525","DOIUrl":null,"url":null,"abstract":"در این پژوهش روند تغییرات ردپای اکولوژیکی غذا و کل، ظرفیت زیستی و کمبود اکولوژیکی ایران در فاصله سالهای 1392-1370 شمسی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و بر اساس روندهای بدست آمده مقدار این شاخص ها برای سال 1404 شمسی پیشبینی شد. نتایج نشان داد که ردپای کل و ردپای غذای کشور در طی دوره مطالعه به ترتیب به میزان 3/3 و 9/2 درصد در سال افزایش یافته و با تداوم این روند تا سال 1404 شمسی به ترتیب به 34/3 و 05/1 هکتار جهانی به ازاء هر نفر خواهند رسید. ظرفیت زیستی کشور در سال 1392 معادل 82/0 هکتار جهانی به ازاء هر نفر بدست آمد که کمتر از ظرفیت زیستی جهان (8/1 هکتار جهانی بر نفر) و میانگین خاورمیانه و آسیای مرکزی (92/0 هکتار جهانی بر نفر) میباشد. از کل ظرفیت زیستی کشور 47% مربوط به اراضی زراعی و 30 درصد مربوط به جنگلها و مراتع می باشد. تغییرات زمانی ظرفیت زیستی کشور روندی افزایشی با شیبی اندک دارد و پیشبینی میشود که تا سال 1404 شمسی به 85/0 هکتار جهانی به ازاء هر نفر برسد. کمبود اکولوژیکی کشور (تفاضل ردپای اکولوژیکی از ظرفیت زیستی) که در سال 1370 معادل 7/0 هکتار جهانی به ازاء هر نفر بوده با رشد سالانه 9/5 درصدی در سال 1392 شمسی به 9/1 هکتار جهانی رسید و پیشبینی میشود که تا سال 1404 شمسی به 5/2 هکتار جهانی به ازاء هر نفر افزایش یابد. تعادل بین میزان مصرف و تولید مواد غذایی و ردپای غذای کشور در سال 1404 شمسی بر اساس چهار سناریو مبتنی بر مقادیر مختلف مصرف فرآوردههای دامی (گوشت و لبنیات) مورد ارزیابی قرار گرفت. در تمامی سناریوها با افزایش مصرف فرآوردههای دامی عدم تعادل بین تولید و مصرف شدید تر شد و در نتیجه شاخص خودکفایی غذایی کشور کاهش و ردپای غذا افزایش یافت. نتایج نشان داد که افزایش کارآیی مصرف منابع (آب و نیتروژن) به میزان 20% نسبت به مقدار فعلی باعث بهبود شاخص خود کفایی شده و ردپای اکولوژیکی غذا را در کلیه سناریوهای آینده به میزان قابل توجهی کاهش خواهد داد.","PeriodicalId":287764,"journal":{"name":"Journal of Agroecology","volume":"22 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0000,"publicationDate":"2019-02-12","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":"0","resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":null,"PeriodicalName":"Journal of Agroecology","FirstCategoryId":"1085","ListUrlMain":"https://doi.org/10.22067/JAG.V10I4.40525","RegionNum":0,"RegionCategory":null,"ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":null,"EPubDate":"","PubModel":"","JCR":"","JCRName":"","Score":null,"Total":0}
引用次数: 0
Abstract
در این پژوهش روند تغییرات ردپای اکولوژیکی غذا و کل، ظرفیت زیستی و کمبود اکولوژیکی ایران در فاصله سالهای 1392-1370 شمسی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و بر اساس روندهای بدست آمده مقدار این شاخص ها برای سال 1404 شمسی پیشبینی شد. نتایج نشان داد که ردپای کل و ردپای غذای کشور در طی دوره مطالعه به ترتیب به میزان 3/3 و 9/2 درصد در سال افزایش یافته و با تداوم این روند تا سال 1404 شمسی به ترتیب به 34/3 و 05/1 هکتار جهانی به ازاء هر نفر خواهند رسید. ظرفیت زیستی کشور در سال 1392 معادل 82/0 هکتار جهانی به ازاء هر نفر بدست آمد که کمتر از ظرفیت زیستی جهان (8/1 هکتار جهانی بر نفر) و میانگین خاورمیانه و آسیای مرکزی (92/0 هکتار جهانی بر نفر) میباشد. از کل ظرفیت زیستی کشور 47% مربوط به اراضی زراعی و 30 درصد مربوط به جنگلها و مراتع می باشد. تغییرات زمانی ظرفیت زیستی کشور روندی افزایشی با شیبی اندک دارد و پیشبینی میشود که تا سال 1404 شمسی به 85/0 هکتار جهانی به ازاء هر نفر برسد. کمبود اکولوژیکی کشور (تفاضل ردپای اکولوژیکی از ظرفیت زیستی) که در سال 1370 معادل 7/0 هکتار جهانی به ازاء هر نفر بوده با رشد سالانه 9/5 درصدی در سال 1392 شمسی به 9/1 هکتار جهانی رسید و پیشبینی میشود که تا سال 1404 شمسی به 5/2 هکتار جهانی به ازاء هر نفر افزایش یابد. تعادل بین میزان مصرف و تولید مواد غذایی و ردپای غذای کشور در سال 1404 شمسی بر اساس چهار سناریو مبتنی بر مقادیر مختلف مصرف فرآوردههای دامی (گوشت و لبنیات) مورد ارزیابی قرار گرفت. در تمامی سناریوها با افزایش مصرف فرآوردههای دامی عدم تعادل بین تولید و مصرف شدید تر شد و در نتیجه شاخص خودکفایی غذایی کشور کاهش و ردپای غذا افزایش یافت. نتایج نشان داد که افزایش کارآیی مصرف منابع (آب و نیتروژن) به میزان 20% نسبت به مقدار فعلی باعث بهبود شاخص خود کفایی شده و ردپای اکولوژیکی غذا را در کلیه سناریوهای آینده به میزان قابل توجهی کاهش خواهد داد.
در این پژوهش روند تغییرات ردپای اکولوژیک غذا وکل، ظرفیت زیستی وکمبود اکولوژیک ایران در فاصله سالهای 1392-1370 شمسی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و بر اساس روندهای بدست آمده مقدار این شاخص ها برای سال 1404 شمسی پیشبینی شد.نتایج نشان داد که ردپایکل و ردپای غذایکشور در طی دوره مطالعه به ترتیب به میزان 3/3 و 9/2 درصد در سالافزایش یافته و با تداوم این روند تا سال 1404 شمسی به ترتیب به 34/3 و 05/1 هکتار جهانی به ازاء هرنفر خواهند رسید.ظرفیت زیستی کشور در سال 1392 معادل 82/0 هکتار جهانی به ازاء هر نفر بدست آمدک هکمتر از ظرفیت زیستی جهان (8/1 هکتار جهانی بر نفر) و میانگین خاورمیانه و آسیای مرکزی (92/0 هکتار جهانی بر نفر) میباشد.از کل ظرفیت زیستی کشور 47% مربوط به اراضی زراعی و 30 درصد مربوط به جنگلها و مراتع می باشد.تغیرات زمانی ظرفیت زیستیکشور روندی افزایشی با شیبی اندک دارد و پیشبینی میشود که تا سال 1404 شمسی به 85/0 هکتار جهانی به ازاء هر نفر برسد.مکبود اکولوژیککشور (تفاضل ردپای اکولوژیکی از ظرفیت زیستی) که در سال 1370 معادل 7/0 هکتار جهانی به ازاء هر نفر بوده با رشد سالانه9/5 درصدی در سال 1392 شمسی به 9/1 هکتار جهانی رسید و پیشبینی میشود که تا سال 1404 شمسی به 5/2 هکتار جهانی به ازاء هر نفر افزایش ی ابد.تعادل بین میزان مصرف و تولید مواد غذای و ردپای غذای کشور در سال 1404 شمسی بر اساس چهار سناریو مبتنی بر مقادیر مختلف مصرف فرآوردهای دامی (گوشت و لبنیات) مورد ارزیابی قرار گرفت.در تمامی سناریوها با افزایش مصرف فرآوردههای دامی عدم تعادل بین تولید و مصرف شدید تر شد ودر نتیجه شاخص خودکفای غذایک شور اهکش و ردپای غذا افزایش ی افت.نتایج نشان داد که افزایشک ارآی مصرف منابع (آب و نیتروژن) به میزان 20% نسبت به مقدار فعلی باعث بهبودشاخص خود کفای شده و ردپای اکولوژیک غذا را در کلی سناریوهای آینده به میزان قابل توجهی کاهش خواهد داد.