Farklı Gelişim Döneminde Çocuğu Olan Babaların Çocuk, Anne ve Baba Metaforlarının İncelenmesi

Abstract

Bireylerin cesitli olay, olgu ve kisilerle ilgili sahip olduklari bilissel yapilar, onlar hakkinda gelistirdikleri duygu, dusunce ve davranislari da sekillendirmektedir. Bu bilissel yapilarin cok cesitli ortamlarda gecirilen yasantilarla olusturulmasi soz konusu olmakla birlikte, kulturun en onemli ogelerinden biri olan aile bu yapilarin olusturulmasinda temel bir rol ustlenmistir. Benzer bicimde, insanlarin anne, baba ve cocuk kavramlari hakkindaki bilissel yapilari, aile uyeleriyle ilgili gelistirilen tutum ve rolleri de sekillendirmektedir. Bu arastirmada, farkli gelisim doneminde cocugu olan babalarin, cocuk, anne ve baba kavramina iliskin bilissel yapilari metaforlar araciligiyla belirlenmeye calisilmistir. Bu amacla Ankara Yenimahalle’de bir kamu kurumunda calisan ve farkli gelisim donemlerinde cocugu olan 48 babaya (12; 6-24 ay, 12; 36-72 ay, 12; 7-12 yas ve 12; 13-18 yas), demografik bilgilerin yer aldigi bir bilgi formu ile “cocuk... gibidir, cunku... ” “anne... gibidir, cunku... ” ve “baba... gibidir, cunku...” sorularinin yer aldigi bir form yoneltilmistir. Arastirma sonucuna gore babalarin cocuk, anne, baba kavramlarina iliskin metaforlari incelendiginde, 6-24 ay ve 36-76 ay araliginda cocugu olan babalarin cocuk algisini en fazla soylu/kurtarici cocuk, anne algisini en fazla buyutup yetistirme rolu ve baba algisini en fazla koruyuculuk rolu cercevesinde, 7-12 yas ve 13-18 yas cocugu olan babalarin ise cocuk algisini en fazla soylu/kurtarici cocuk ve masum cocuk, anne algisini idare etme/yonetme rolu, baba algisini ekonomik gecim saglama ve dayanak/destek olma rolleri cercevesinde yansittiklari belirlenmistir.