II. Abdülhamit Döneminde Bektaşi Meselesi (1876-1908)

Abstract

19. yüzyılda Osmanlı iktidarı, modern bir kimlik meydana getirmeye çalışmış, modern kimlik büyük oranda Sünni-Hanefi mezhep ile Türk kökene dayanmıştır. Osmanlı iktidarının meydana getirmek istediği modern kimlik içinde Bektaşilik yer almadığı gibi, Bektaşilik, Sünni-Hanefi mezhep içinde eritilmek istenmiştir. Bu politika, 1826’da Yeniçeri Kırımı ve Bektaşi tarikatının kapatılmasıyla açık bir biçimde başlamış, II. Abdülhamit dönemi de dahil tüm 19. yüzyıla yayılmıştır. Bektaşi tarikatı, 1826’dan itibaren Osmanlı iktidarından gördüğü baskı ve eritme politikasına karşı, kendi geleneklerini, inanç ve ritüellerini korumaya çaba göstermiştir. Bu makale, II. Abdülhamit döneminde görülen Bektaşi meselesini, iktidarın modern kimlik politikasını ve Bektaşi tarikatının var olma mücadelesini değerlendirmektedir.