HAMMERSHUS - DOBRE PRAKTYKI I ZARZĄDZANIE TRWAŁĄ RUINĄ

Abstract

Zamek Hammershus, to średniowieczna, duńska warownia na wyspie Bornholm. W ruinie od połowy XVIII w. Dewastację powstrzymano w 1822, gdy ruinę zamku uznano za zabytek. Zamek, dominujący w widokach północnego wybrzeża wyspy stał się celem wędrówek romantycznych turystów. Decydujące prace konserwatorskie przeprowadził Peter Hauberg w latach 1885 – 1928, programowo powstrzymując się od rekonstrukcji. Funkcje recepcyjne pomieszczono w zabudowaniach opodal ruin. Polityka ochronna prowadzona od 1907 r. wiązała się z wykupem terenów wokół zamku i systematycznym usuwaniem okolicznych budowli. W 1969r. koncepcję centrum informacyjnego, ukrytego w krajobrazie stworzył Jørn Utzon. W 2013 podjęto realizację jego koncepcji. Projekt opracował duński zespół Arkitema, we współpracy z Buro Happold, i Ch. Harlangiem. Nowoczesne centrum interpretacji zabytku oddane do użytku w 2018 r. jest odsunięte od ruin i ukryte w formach terenu. Ochrona zamku Hammershus jest podporządkowana zachowaniu jego historycznej formy – trwałej ruiny. Jest również prowadzona w sferze krajobrazowej. Nowe centrum recepcyjne zlokalizowano i zaprojektowano tak, by nie konkurowało z formą historyczną i krajobrazem. Model zarządzania zamku Hammershus to przykład dobrej praktyki w ochronie dziedzictwa kulturowego i zabytkowych ruin. Istotą jest wykorzystanie atrakcyjności ruiny historycznej, jako obiektu przyciągającego odwiedzających oraz oddalenie współczesnych funkcji komercyjnych od zabytku wraz ze stworzeniem nowych możliwości kontemplacji zabytku oraz rygorystyczną ochroną krajobrazu.