Eksperimentdə ekzogen və endogen toksikozlar zamanı qaraciyərdə limfa dövranının əsas xüsusiyyətləri

Abstract

İşin məqsədi: Ekzogen və endogen intoksikasiya modeli yaratmaqla qaraciyərin limfa dövranında baş verən dəyişkənliyi  aydınlaşdırmaqdır. Material və metodlar: Tədqiqatlar Azərbaycan Tibb Universitetinin Elmi-Tədqiqat Mərkəzində 48 baş şinşilla cinsinə mənsub olan dovşan üzərində aparılmışdır. Onlardan 8 başı təcrübə apararkən buraxılan metodik səhvlər nəticəsində ölmüş və təcrübədən çıxarılmışdır. Qalan 40 baş  dovşan üzərində planda nəzərdə tutulan təcrübələr qoyulmuş və onlar müvafiq olaraq aşağıdakı qruplara bölünmüşdür. Nəticələr: Təcrübədən alınmış nəticələr göstərmişdir ki, tənəffüs yolu ilə toksiki maddələrin orqanizmə daxil olması qaraciyərdə limfa axını intoksikasiyanın müddətinə paralel olaraq ləngiyir. Aldığımız nəticələrə əsasən hesab edirik ki, limfodinamikanın kəskin pozulması nəticəsində intersistiyal sahəyə toksiki maddələr yığılmaqla toxumanın ödemini yaradır. Sonuncu hal isə pozulmuş qan təchizatını daha da dərinləşdirir. bağırsaq keçməməzliyi modeli fonunda qaraciyərdə limfanın axma sürətinə iki fazalı təsir göstərir. Modelin 1-ci günü limfanın axın sürəti artırsa da, sonrakı günlər bu səviyyə azalaraq, normal həddən aşağı düşmüşdür. aparılan bu tədqiqatın nəticəsi göstərir ki, şinşilla cinsinə mənsub olan dovşanların qaraciyər toxumasında QAQ-ların histokimyəvi miqdarı intakt vəziyyətlə müqayisədə 3,3 dəfə yüksəlmişdir.