KLASİK TÜRK EDEBİYATI’NDA YILAN METAFORU

Abstract

Özet Klasik Türk Edebiyatı metinlerinde geçen yılan, metaforsal açıdan anlam yönü incelenerek açıklanmıştır. Bu amaç çerçevesinde eski Yunan’dan günümüze değin dilbilim çalışma alanlarında ilgi odağı haline gelen insan zihninin temel bir bileşeni olan metafor kavramı klasik Türk edebiyatı eserlerinde yer alan benzetmeler ve tasvirler çevresinde ele alınmıştır. Araştırmada yılan metaforu, geçmişten günümüze ilintili olduğu konular üzerinden incelenerek değerlendirilmiştir. Araştırma verilerinin analizinden yola çıkılarak incelemeler kapsamında klasik Türk edebiyatı şair ve yazarları tarafından yılan metaforunun hangi tasvir ve teşbihlerle ele alındığı şiirler ve metinler üzerinden örnekler verilerek konu desteklenmiştir. Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre; klasik Türk edebiyatı şiir ve metinlerde kullanılan yılan motifinin şairler tarafından oldukça sık kullanılan bir benzetme unsuru olduğu görülür. Bu araştırmalar çerçevesinde yılan metaforunun gerek Türk kültürü açısından gerekse klasik Türk şiir geleneği açısından olumlu ve olumsuz taraflarıyla karşımıza çıkmaktadır. Yılan metaforunun ejderha, nefis ile mücadele, sevgilinin saçı, hastalıkların şifası, süt ile birlikte kullanımı, efsun, kılıç, hançer ve ok gibi savaş aletleri ve âh kavramları ile birlikte anılması ve eserler üzerinden örnekler verilerek konu açıklanmıştır.