SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMEN ADAYLARININ “TARİH” KAVRAMINA İLİŞKİN ALGILARININ MECAZLAR/ METAFORLAR YARDIMIYLA ANALİZİ

Abstract

Metafor kavrami arastirmacilar tarafindan farkli sekillerde tanimlanir. Lakoff ve Johnson (2005;25) metaforu; bir dusunce malzemesi, insan kavrayisinin bir sekli ve sadece bir soz figuru degil ayni zamanda bir dusunce figuru olarak tanimlamistir. Metaforlar, bir kisinin bir kavrami ya da olguyu algiladigi bicimde, benzetmeler kullanarak ifade etmesidir. Bu arastirmada sosyal bilgiler ogretmen adaylarinin “tarih” kavramiyla ilgili kullandiklari metaforlar ortaya konmaya calisilmistir. Arastirmanin calisma grubunu Gaziosmanpasa Universitesi, Egitim Fakultesi, Sosyal Bilgiler Ogretmenligine devam eden 100 ogretmen adayi olusturmaktadir. Arastirma 2011-2012 akademik yilinin bahar doneminde yapilmistir. Bu arastirmada da sosyal bilgiler ogretmen adaylarinin, “tarih” kavramina iliskin sahip olduklari algilari ortaya cikarmak icin, ogretmen adaylarina, “Tarih…. gibidir; cunku …” ifadesinin yazili oldugu bos bir kagit verilerek bosluklari doldurmalari istenmektedir. Calismanin verileri nitel arastirma yontemlerinden icerik analizi yontemiyle incelenmistir. Bu arastirmanin amaci, Sosyal Bilgiler ogretmen adaylarinin “Tarih” kavramina iliskin sahip olduklari algilari metaforlar araciligiyla ortaya koymaktir. Bu genel amac cercevesinde, “sosyal bilgiler ogretmen adaylari “Tarih” kavramina iliskin sahip olduklari algilari hangi metaforlar araciligiyla aciklamaktadir?” sorusunun cevabi arastirilmistir. Arastirma neticesinde, katilimcilar tarafindan tarih kavramina iliskin zengin metaforlarin olusturuldugu tespit edilmistir. Olusturulan metaforlar ve metafor aciklamalari tarihin genel manada bilinen, anlami ve gorevine uyumlu olarak ortaya cikmistir. Ogrenciler toplam 62 farkli metafor olusturmuslardir. Olusturulan bu metaforlar 11 kategori altinda incelenmistir.