Sa‘lebî’nin el-Keşf ve’l-Beyân Tefsirinde Kıraatlere Atıf Yöntemi

Abstract

Ebû İshâk Ahmed b. Muhammed b. İbrâhim es-Sa‘lebî, hicrî IV. asrın sonu ile V. asrın başlarında yaşamış ve daha hayatta iken el-Keşf ve’l-Beyân isimli eseri ile şöhret bulmuş bir müfessirdir. Özellikle kıraat-i aşere ile alakalı ilk eseri telif eden İbn Mihrân en-Nisâbûrî’den ders almış olması, onun kıraat birikimine önemli ölçüde katkı sağlamıştır. Bu sebeple müstakil bir kıraat eseri olmamasına rağmen müellif, tefsirinde azımsanmayacak ölçüde kıraat ihtilaflarına yer vermiş, çoğu zaman naklettiği kıraatleri tahlil ederek detaylı yorumlarda bulunmuştur. Çalışmamız el-Keşf ve’l-Beyân’da Sa‘lebî’nin kıraatleri nakil esnasında nasıl bir usul izlediğini konu almaktadır. Bu bağlamda müellifin başta kıraat imam/râvi ve sahabe/tâbiîn olmak üzere bölge/şehir, mushaf, Arap lehçesi veya herhangi bir isim belirtmeden yer verdiği kıraat ihtilaflarını nakletme yöntemi tespit edilmeye çalışılmıştır.