{"title":"Göknil Özkök’ün İlk Okuma Kitaplarında Değer, Karakter, İleti İlişkisi","authors":"Esra Mataraci","doi":"10.31126/akrajournal.1084535","DOIUrl":null,"url":null,"abstract":"Düşüncelerimiz sözlerimizi, sözlerimiz de davranışlarımızı şekillendirir. Bazen gördüğümüz şeyler yaptıklarımıza kaynaklık eder, bazen de duyduklarımız… Aslında her şey farkına vardığımız anda değişir. Yürümeyi, konuşmayı, oyun oynamayı, kitap okumayı, kısacası nasıl davranmamız gerektiğini öğreniriz. Karakterimiz, kişiliğimiz şekillenir. Kavram dünyamız genişler. Öğrendiklerimizi anlamlandırırız. Çocukların da öğrendiklerini anlamlandırmasında, okuma alışkanlığı kazanmasında, Türkçeyi doğru ifade edebilmesinde, toplum tarafından kabul edilmiş değerlerin farkına varmasında nitelikli çocuk kitaplarının işlevi büyüktür. Bu sebeple çocuk kitaplarının çeşitli açılardan incelenmesi ve değerlendirilmesi gerekmektedir. Günümüzde çocuk kitaplarındaki değerlerle ilgili birçok çalışma yapılmıştır. Bu çalışmada da Göknil Özkök’ün ilk okuma kitapları; değer, karakter, ileti ilişkisi açısından incelenmiştir. Çocuk edebiyatı okuma kitaplarında değer, karakter, ileti birbirinden ayrı düşünülemez. Çünkü yazar bilinçli ya da değil, çocuk okura vermek istediği değerleri karakter üzerinde şekillendirir. Yani soyut olan değerler karakterle birlikte somut hȃle gelir. Karakterin kitaptaki yolculuğu da okuru iletiye götürür. Kitaplarda; dostluk, sevgi, mücadele, cesaret, selamlaşma, iş birliği, liderlik, yardımlaşma, saygı duyma, teşekkür etme, yaşama sevinci, mutluluk, merhamet etme, aitlik, kıymet bilmek ve umut edebilme değerleri yer almaktadır. Bu değerlerin kitaplardaki karakterlerle ve iletilerle doğrudan ya da dolaylı olarak ilişkisi bulunmaktadır. Kitaplarda “aitlik, mutluluk, umut edebilme” en fazla öne çıkan değerler iken, “itilmişlik (gözden çıkarılmak)” karşıt değer olarak öne çıkmaktadır. Bu durum tesadüf değildir. İnsanlar kendilerini ait hissettikleri yerde mutludur, umutludur. Aksi hâlde kendilerini dışlanmış hissederler.","PeriodicalId":269437,"journal":{"name":"AKRA KÜLTÜR SANAT VE EDEBİYAT DERGİSİ","volume":"109 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0000,"publicationDate":"2022-10-24","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":"0","resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":null,"PeriodicalName":"AKRA KÜLTÜR SANAT VE EDEBİYAT DERGİSİ","FirstCategoryId":"1085","ListUrlMain":"https://doi.org/10.31126/akrajournal.1084535","RegionNum":0,"RegionCategory":null,"ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":null,"EPubDate":"","PubModel":"","JCR":"","JCRName":"","Score":null,"Total":0}
引用次数: 0
Abstract
Düşüncelerimiz sözlerimizi, sözlerimiz de davranışlarımızı şekillendirir. Bazen gördüğümüz şeyler yaptıklarımıza kaynaklık eder, bazen de duyduklarımız… Aslında her şey farkına vardığımız anda değişir. Yürümeyi, konuşmayı, oyun oynamayı, kitap okumayı, kısacası nasıl davranmamız gerektiğini öğreniriz. Karakterimiz, kişiliğimiz şekillenir. Kavram dünyamız genişler. Öğrendiklerimizi anlamlandırırız. Çocukların da öğrendiklerini anlamlandırmasında, okuma alışkanlığı kazanmasında, Türkçeyi doğru ifade edebilmesinde, toplum tarafından kabul edilmiş değerlerin farkına varmasında nitelikli çocuk kitaplarının işlevi büyüktür. Bu sebeple çocuk kitaplarının çeşitli açılardan incelenmesi ve değerlendirilmesi gerekmektedir. Günümüzde çocuk kitaplarındaki değerlerle ilgili birçok çalışma yapılmıştır. Bu çalışmada da Göknil Özkök’ün ilk okuma kitapları; değer, karakter, ileti ilişkisi açısından incelenmiştir. Çocuk edebiyatı okuma kitaplarında değer, karakter, ileti birbirinden ayrı düşünülemez. Çünkü yazar bilinçli ya da değil, çocuk okura vermek istediği değerleri karakter üzerinde şekillendirir. Yani soyut olan değerler karakterle birlikte somut hȃle gelir. Karakterin kitaptaki yolculuğu da okuru iletiye götürür. Kitaplarda; dostluk, sevgi, mücadele, cesaret, selamlaşma, iş birliği, liderlik, yardımlaşma, saygı duyma, teşekkür etme, yaşama sevinci, mutluluk, merhamet etme, aitlik, kıymet bilmek ve umut edebilme değerleri yer almaktadır. Bu değerlerin kitaplardaki karakterlerle ve iletilerle doğrudan ya da dolaylı olarak ilişkisi bulunmaktadır. Kitaplarda “aitlik, mutluluk, umut edebilme” en fazla öne çıkan değerler iken, “itilmişlik (gözden çıkarılmak)” karşıt değer olarak öne çıkmaktadır. Bu durum tesadüf değildir. İnsanlar kendilerini ait hissettikleri yerde mutludur, umutludur. Aksi hâlde kendilerini dışlanmış hissederler.