TYPES OF DISEASES DETECTED IN THE WORKS OF ISLAMIC GEOGRAPHERS AND TRAVELERS IN THE XTH-XIVTH CENTURIES

Abstract

İnsanoğlunun en büyük imtihanlarından biri olan hastalıklar tarihçiler için de bir çalışma alanı olarak gözükmektedir. Tıp eserlerinin yanı sıra coğrafya eserleri ve seyahatnamelerin de bu konuda zengin malumat ihtiva ettiği görülür. Bu çalışmada X.-XIV. yüzyıllarda İslam dünyasında Arapça ve Farsça olarak kaleme alınan coğrafya kitaplarında ve seyahatnamelerde tespit edilen hastalık türlerine yer verilmiş dolayısıyla bu tür kaynaklarda da dönemin hastalık izlerinin takip edilebileceği gösterilmeye çalışılmıştır. Bilhassa İslam coğrafyacılarının ve seyyahların notlarında bölgesel hastalıklar ön plana çıkmakta böylece X.-XIV. yüzyıllarda İslam şehirlerinin hastalık haritasını çıkarmak mümkün hale gelmektedir. Daha önce dikkat çekilmemiş bu konu ile coğrafya eserleri ve seyahatnameler üzerinden farklı disiplinlere dair okumalar yapılabileceği gösterilmeye çalışılmıştır. Bilhassa tıp tarihi çalışmaları için önem taşıyan bu tür konuların yeni çalışmalara vesile olacağı kanaatindeyiz.