Dari Entrepot ke Agraria: Pemikiran tentang Pembangunan Ekonomi Berdasarkan Undang-undang Kedah Ku Din Ku Meh

Abstract

Negeri-negeri Melayu sering dilihat oleh sarjana pentadbir kolonial tidak mempunyai suatu sistem politik yang sistematik sebelum kedatangan Barat manakala aspek undang-undangnya pula dilihat kejam dan dianggap tidak perlu diberi perhatian serius oleh pembaca. Walhal kewujudan undang-undang tradisional seperti Undang-undang Kedah yang telah disusun sekurang-kurangnya sejak kurun ke-17 membuktikan sebaliknya. Artikel ini bertujuan meneliti idea dan pemikiran pemerintah Kedah tentang perancangan pembangunan ekonomi seperti yang terpancar dalam teks Undang-undang Kedah naskhah Ku Din Ku Meh (1893). Kajian ini menggunakan kaedah kualitatif yang melibatkan analisis terhadap fasal-fasal yang terkandung dalam teks tersebut bagi mengenal pasti idea, konsep dan pemikiran tentang pentadbiran negeri khususnya yang berkait dengan ekonomi. Berdasarkan kajian terhadap teks Undang-undang Kedah naskhah Ku Din Ku Meh ini didapati bahawa Kedah telah pun mempunyai satu sistem perundangan yang tersusun demi memanfaatkan transisi ekonomi yang dilaluinya sejak kurun ke-13 hingga kurun ke-17 yang akhirnya membolehkan Kedah beralih daripada sebuah kerajaan pelabuhan kepada agraria atau pertanian.