KAFKASYA’DA ALMAN İŞGALİ VE PROPAGANDASI 1942-1943

Abstract

İkinci Dünya Savaşı’nda Almanya ve Sovyetler Birliği arasındaki mücadele Müslüman-Türk Dünyası’nı etkilemiş; Almanya Sovyetler Birliği’ni bertaraf edebilmek için Sovyet coğrafyasında zulüm altında yaşayan milletleri kullanma yolunu tercih etmiştir. Bu milletlerin arasında Kırım Tatarları, Türkistan coğrafyasında yaşayan Türk kökenli milletler ve Kafkasya halkları yer almaktadır. Almanlar, coğrafi olarak zorlu bir bölge olan Kafkasya’da, diğer bölgelerde ilerledikleri gibi kolay hareket edememişler, geniş ve istikrarı olmayan bu cephede kısa sürede taarruzu bırakıp savunmaya geçerek geri çekilmek zorunda kalmışlardır. Kafkasya’da var oldukları süre içinde ise izleyecekleri politika, Kafkas halklarını kendi yanına çekerek Sovyetler Birliği’ni etkisiz hale getirmek ve mümkünse ortadan kaldırmak olacaktır. Bunun için Kafkasya’da Almanlar tarafından güçlü bir propaganda yapılmakla birlikte, Kafkas halklarının dini adetlerine saygı gösterilmiş, dini bayramlarını kutlamalarına izin verilmiş ve İslam’a olan saygı sık sık vurgulanmıştır. Ayrıca Almanların insiyatifiyle oluşturulan Kafkasya lejyonları da Sovyetler Birliği’ne karşı cephede mücadele etmişler ve Almanların yanında savaşa katılmışlardır. Zira Kafkas halkları Alman işgalini fırsat bilerek Sovyetler Birliği’nin zulmünden kurtulma ve bağımsızlıklarını kazanma yolunda mücadele etmek istemişlerdir. Fakat Almanların Kafkasya’da yenilgiye uğramaları ve geri çekilmeleri Kafkas halkları açısından hayal kırıklığı ile sonuçlanmıştır. Bu çalışmada Almanların siyasi-askeri ve dini uygulamaları üzerinde durulmuş ve propaganda alanları değerlendirilmiştir.