Mâtürîdî ve Kâdî Abdülcebbâr’a Göre Rü’yetullah Sorunu

Abstract

Allah’ın görülebilmesi rü’yetullah sorunu tevhid ve inanç bağlamında tartışılır. Kur’ân’da bazı insanların Allah’ı görme ve peygamberlerden Allah’ı kendilerine gösterme taleplerinden söz edilir. Bununla insanın fıtratında olan merak duygusunun aşkın varlık Allah’ı görme arzusuna dönüştüğü söylenir. Rü’yetullah’ın bilinmesi, Allah’ı yaratılmışlara benzetme (teşbih) ve Allah’ıcisimleştirme (tecsim) yani putlaştırmayı önlemektedir. Âlimlerin çoğu dünyada Allah’ı gözle görmenin mümkün olmadığını, âhirette ise büyük bir lütuf ve nimet olarak cennette görüleceğini söylerler. Ebû Mansûr el-Mâtürîdî’ye göre aziz ve celil Rabbin görülmesi gereklidir, haktır ancak bu rü’yet idrâksiz (ihatasız) ve tefsirsiz (bilâkeyf) olacaktır. Bazı İslâm âlimleri rü’yetullaha karşıdırlar. Ontolojik ve epistemik nedenlerden ötürü aşkın varlık Allah’ın görülmesini reddederler. Mu’tezile âlimi Kâdî Abdülcebbâr’a göre aşkın varlık Allah dünyada ve âhirette hiçbir şekilde görülemez. Allah’ı övgü ve tenzih; Mâtürîdî’ye göre rü’yetullah’ın ispatıyla; Kâdî Abdülcebbâr’a göre ise rü’yetullah’ın yokluğuyla gerçekleşir.