SOĞUK SAVAŞ DÖNEMİNİN BAŞINDA TÜRK-İNGİLİZ İLİŞKİLERİNİ GELİŞTİRMEYE YÖNELİK BİR ADIM: PARLAMENTO HEYETLERİNİN KARŞILIKLI ZİYARETLERİ (1947)

Belgi Dergisi Pub Date : 2023-02-28 DOI:10.33431/belgi.1174135

Mehmet Özcan

{"title":"SOĞUK SAVAŞ DÖNEMİNİN BAŞINDA TÜRK-İNGİLİZ İLİŞKİLERİNİ GELİŞTİRMEYE YÖNELİK BİR ADIM: PARLAMENTO HEYETLERİNİN KARŞILIKLI ZİYARETLERİ (1947)","authors":"Mehmet Özcan","doi":"10.33431/belgi.1174135","DOIUrl":null,"url":null,"abstract":"İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra Türkiye, savaşın sonlarından itibaren kendini gösteren Sovyet baskı ve tehditleri karşısında İngiltere ve Amerika Birleşik Devletleri’nin mutlak desteğinden yoksun olarak bir süre tek başına mücadele etmek zorunda kalmıştı. İngiltere ve Amerika ise ancak 1946’nın sonlarına doğru Türkiye’yi savunmak için tam bir işbirliğine varmışlardı. 1947’nin başlarından itibaren Sovyet yayılmacılığına karşı “çevreleme” politikasını hayata geçirirken, bir süredir ekonomik sıkıntılarla uğraşan İngiltere ise Şubat 1947'de Amerika Dışişleri Bakanlığı'na verdiği notalarla, 31 Mart'tan sonra Yunanistan ve Türkiye'ye yapılacak tüm ekonomik ve askeri yardımları askıya alma niyetini bildirmişti. Buna karşılık Başkanı Truman, 12 Mart 1947'de Amerikan Kongresine hitaben “Truman Doktrini” olarak anılan konuşmayı yapmış ve konuşmasında Amerika Hükümeti'nin Yunanistan ve Türkiye'ye toplam 400 milyon dolarlık acil askeri ve ekonomik yardım sağlayacağını açıklamıştı. Truman Doktrini Türkleri ve İngilizleri genel anlamda memnun etmişti ancak onlarda bazı endişeler de yaratmıştı. Türkler, Truman Doktrininin Türkiye’nin güvenliğinin sağlanması hususunda resmi bir taahhüt sağlamaması sebebiyle, İngilizlerle olan 1939 tarihli ittifaklarına, İngilizlerin savaş sonrası durumları onlara olan güvenilirliği azaltmasına rağmen, caydırıcı bir unsur olarak değer vermeye devam etmişlerdi. İngilizler ise, Türkiye'deki birincil siyasi rollerini sürdürmekte kararlı olduklarından, Amerikan ekonomik gücünün İngiltere’nin Türkiye üzerindeki etkisini azaltmasına müsaade etmemeyi kararlaştırmışlardı. Bu nedenlerle hem Türkiye hem de İngiltere, Türk-İngiliz ilişkilerinin geliştirilmesine önem vermişlerdi. Dolayısıyla her iki ülkenin de bu hususta bazı girişimleri olmuştu. Bu çalışmada, Türk-İngiliz ilişkilerinin geliştirilmesi amacıyla 1947 senesinde atılan adımlardan biri olan, Türk ve İngiliz Parlamento heyetleri tarafından Türkiye ve İngiltere’ye yapılan karşılıklı ziyaretler incelenmiştir. Çalışma, Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı Türk Diplomatik Arşivinden, süreli yayınlardan ve birçok kitap ve makaleden faydalanılarak meydana getirilmiştir.","PeriodicalId":164471,"journal":{"name":"Belgi Dergisi","volume":"31 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0000,"publicationDate":"2023-02-28","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":"0","resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":null,"PeriodicalName":"Belgi Dergisi","FirstCategoryId":"1085","ListUrlMain":"https://doi.org/10.33431/belgi.1174135","RegionNum":0,"RegionCategory":null,"ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":null,"EPubDate":"","PubModel":"","JCR":"","JCRName":"","Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

Abstract

İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra Türkiye, savaşın sonlarından itibaren kendini gösteren Sovyet baskı ve tehditleri karşısında İngiltere ve Amerika Birleşik Devletleri’nin mutlak desteğinden yoksun olarak bir süre tek başına mücadele etmek zorunda kalmıştı. İngiltere ve Amerika ise ancak 1946’nın sonlarına doğru Türkiye’yi savunmak için tam bir işbirliğine varmışlardı. 1947’nin başlarından itibaren Sovyet yayılmacılığına karşı “çevreleme” politikasını hayata geçirirken, bir süredir ekonomik sıkıntılarla uğraşan İngiltere ise Şubat 1947'de Amerika Dışişleri Bakanlığı'na verdiği notalarla, 31 Mart'tan sonra Yunanistan ve Türkiye'ye yapılacak tüm ekonomik ve askeri yardımları askıya alma niyetini bildirmişti. Buna karşılık Başkanı Truman, 12 Mart 1947'de Amerikan Kongresine hitaben “Truman Doktrini” olarak anılan konuşmayı yapmış ve konuşmasında Amerika Hükümeti'nin Yunanistan ve Türkiye'ye toplam 400 milyon dolarlık acil askeri ve ekonomik yardım sağlayacağını açıklamıştı. Truman Doktrini Türkleri ve İngilizleri genel anlamda memnun etmişti ancak onlarda bazı endişeler de yaratmıştı. Türkler, Truman Doktrininin Türkiye’nin güvenliğinin sağlanması hususunda resmi bir taahhüt sağlamaması sebebiyle, İngilizlerle olan 1939 tarihli ittifaklarına, İngilizlerin savaş sonrası durumları onlara olan güvenilirliği azaltmasına rağmen, caydırıcı bir unsur olarak değer vermeye devam etmişlerdi. İngilizler ise, Türkiye'deki birincil siyasi rollerini sürdürmekte kararlı olduklarından, Amerikan ekonomik gücünün İngiltere’nin Türkiye üzerindeki etkisini azaltmasına müsaade etmemeyi kararlaştırmışlardı. Bu nedenlerle hem Türkiye hem de İngiltere, Türk-İngiliz ilişkilerinin geliştirilmesine önem vermişlerdi. Dolayısıyla her iki ülkenin de bu hususta bazı girişimleri olmuştu. Bu çalışmada, Türk-İngiliz ilişkilerinin geliştirilmesi amacıyla 1947 senesinde atılan adımlardan biri olan, Türk ve İngiliz Parlamento heyetleri tarafından Türkiye ve İngiltere’ye yapılan karşılıklı ziyaretler incelenmiştir. Çalışma, Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı Türk Diplomatik Arşivinden, süreli yayınlardan ve birçok kitap ve makaleden faydalanılarak meydana getirilmiştir.

查看原文本刊更多论文

第二次世界大战结束后，土耳其在一段时期内不得不在没有英国和美国绝对支持的情况下独自抗击苏联的压力和威胁。直到 1946 年底，英国和美国才在保卫土耳其的问题上全面合作。英国从 1947 年初开始实施 "遏制 "政策，反对苏联的扩张主义，与此同时，一段时间以来一直面临经济困难的英国于 1947 年 2 月通知美国国务院，打算在 3 月 31 日之后暂停对希腊和土耳其的所有经济和军事援助。作为回应，1947 年 3 月 12 日，杜鲁门总统向美国国会发表了被称为 "杜鲁门主义 "的演说，宣布美国政府将向希腊和土耳其提供总额 4 亿美元的紧急军事和经济援助。杜鲁门主义让土耳其人和英国人普遍感到高兴，但也引起了他们的一些担忧。土耳其人仍然重视 1939 年与英国的同盟关系，认为这是一种威慑，尽管英国战后的局势降低了他们的信誉，因为杜鲁门主义并没有对土耳其的安全做出正式承诺。另一方面，英国决心维持其在土耳其的主要政治角色，决不允许美国的经济实力削弱英国对土耳其的影响力。出于这些原因，土耳其和英国都重视发展土英关系。因此，两国在这方面都采取了一些举措。本研究分析了土耳其和英国议会代表团对土耳其和英国的互访，这是1947年为改善土英关系而采取的措施之一。本研究以土耳其共和国外交部的土耳其外交档案、期刊以及许多书籍和文章为基础。

本文章由计算机程序翻译，如有差异，请以英文原文为准。

求助全文

约1分钟内获得全文求助全文

来源期刊

Belgi Dergisi

自引率

0.00%

发文量