S

Abstract

Öz: Son iki asırdır dünyaya egemen olan modernizm iktisadi, siyasi ve içtimai eşitsizlikler üretmekte; insanlığın ihtiyaç duyduğu adaleti getirmek bir yana zulmün ve ifsadın temelini oluşturmaktadır. Bu temel ile birlikte Batılılar, İslam dünyasının tahrifatı ve ardından işgali neticesinde modernitenin unsurları olan hümanist, rasyonel, sekülarist, ilerlemeci ve pozitif bilim anlayışını İslâm dünyasına zerk etmişlerdir. Bütün bunlardan dolayı Müslümanlar birkaç asırdır bir aşağılık kompleksi ve özgüven problemi içinde yaşamaktadır. Modernitenin insanlığa verdiği bu zararlar Müslümanların ilmî sahadan geri çekilmesiyle de katlanarak artmaktadır. Bu artışı durdurmak için insanlığın modernite ile birlikte kopardığı hakikatlere yeniden bir dönüş gerekmektedir. Sorunun çözümü için öncelikle insanlık tarihinde 800 yıl büyük bir rol oynayan bir medeniyetin mensubu olan insanların, bütün bunların nasıl olduğunu ortaya koyması ve bu medeniyeti geliştiren bilginleri, ekolleri ve süreçleri bilmeleri gerekmektedir. Bunun için eğitim ve kültür algısında eğitim kurumlarında verilenlerden daha öte makro bir anlayış geliştirmek zorunluluğu bulunmaktadır. Eğitimden kastedilen salt sistematik örgün bir talim değil, zihniyetlerin her yaşta ıslah edilmesi ve modernitenin ifsadına maruz bırakılmamasıdır. Geçerli bir ilmî perspektif için çağın ilmî gelişmelerini de takip etmek gerekmektedir. Elbette bu yapılırken ne moderniteye göre (muhafazakâr modernleşme çabaları) ne onun için (batıcı modernleşme çabaları) ne de ona karşı (muhafazakâr çabalar) tavır içine girmeden İslam’da özgün olanı ortaya koyabilir, ayrıca modern olan da kullanılabilir ise modernitenin ifsadı izale edilmiş olacaktır. Zira Müslümanlar uygarlık kurduklarında kendilerinden önceki bütün tecrübelerden faydalandılar. Kendilerini onlara göre veya karşı durmak zorunda konumlandırmadılar. O süreçte dünya toplumlarından bilinçli olarak beslendiklerini kavramamız gerekmektedir.