Gizli Yara: Ahlaki Yaralanma

Abstract

Ahlaki yaralanma (AY) belki insanlık tarihinin başlangıcından bu yana tecrübe edilen ancak bilimsel tarih bakımından çok yakın bir zamanda ortaya çıkan ve üzerinde yürütülen araştırmaların sayısının sınırlı olduğu ve ağırlıkla Batı kaynaklı çalışılan bir olgudur. Potansiyel ahlaki yaralayıcı olaylara, eylemlere ve tecrübelere (PAYO) maruz kalma sonucunda suçluluk, utanç, ihanet gibi semptomlarla ortaya çıkan davranışsal, duygusal, psikolojik, sosyal, ahlaki, varoluşsal, manevi ve dinî boyutları olan bir yapısı vardır. Travma sonrası stres bozukluğu (TSSB) ile ortak ve ayrıştıkları noktaları bulunmakla birlikte ondan farklı olan AY’nın henüz yerleşik bir tanısı yoktur. AY’nın yaygın olarak tecrübe edilebildiği alanlar ilk olarak tespit edildiği askerî kurumlardır. Askerî personelin yanı sıra doktorlar ve hemşireler gibi sağlık çalışanları, tıp öğrencileri, hâkimler, savcılar ve avukatlar gibi adli personel, itfaiye çalışanları gibi acil müdahale görevlileri, polisler, mülteciler, sığınmacılar, gazeteciler ve haberciler arasında da AY söz konusu olabilmektedir. Bu çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden literatür taraması ile AY olgusu hakkında derinlemesine bilgi verilmesi amaçlanmakta ve bundan sonra konu üzerine yürütülecek araştırmalar için birtakım önerilerde bulunulmaktadır.