Efektywność polskiego rolnictwa na tle pozostałych krajów Unii Europejskiej

Abstract

W artykule, bazując na metodzie Data Envelopment Analysis (DEA), okreś- lono efektywnośc polskiego rolnictwa na tle 25 krajow UE w 2014 r. Zastosowano model DEA zorientowany na minimalizacje nakladow. Do modelu przyjeto jako zmienne: (1) efekt (wartośc produkcji rolnej) oraz (4) naklady (powierzchnia UR, liczba pelnozatrudnionych w rolnictwie, zuzycie nawozow, zuzycie energii). Stworzono ranking panstw pod wzgledem efektywności rolnictwa. Efektywnym sektorem rolnictwa charakteryzowaly sie: Holandia, Dania, Grecja, Wielka Brytania, Wlochy i Belg ia. Dla panstw, w ktorych rolnictwo uznane zostalo za nieefektywne zgodnie z ideą benchmarkingu, zaproponowano zmiany w pozio- mie nakladow, ktore moglyby przyczynic sie do poprawy ich efektywności. Efektywnośc rolnictwa w Polsce wypadla slabo na tle pozostalych czlonkow UE. Przyczyną tej sytuacji mogą byc problemy strukturalne, niska wydajnośc pracy w sektorze rolnym w Polsce oraz ekstensywny charakter produkcji rolniczej. Nastepnie zbadano, czy ist nieje zaleznośc pomiedzy ro zwojem gospodarczym poszcze- golnych krajow – czlonkow UE a poziomem efektywności rolnictwa. W wyniku przepro- wadzonych badan stwierdzono, ze „stare” kraje UE-15, ktore charakteryzują sie wyzszym poziomem rozwoju gospodarczego, mają rowniez wyzszą efektywnośc rolnictwa. Z kolei w krajach, ktore przystąpily do UE po 2004 r., zaobserwowano odwrotną zaleznośc: im wyzszy rozwoj gospodarczy, tym mniejsza efektywnośc rolnictwa. ----- The article determines efficiency of agriculture in the EU Member States in 2014 based on Data Envelopment Analysis method. The DEA model focused on minimizing inputs. The model features the following variables: 1 effect (value of agricultural production) and 4 inputs (arable area, number of people employed in agriculture, use of fertilizers, use of energy). It was found that among the 25 studied countries, 6 countries had efficient agriculture. The efficient agriculture group included the Netherlands, Denmark, Greece, the UK, Italy and Belgium. Based on the DEA method benchmarks have been defined for countries with inefficient agriculture. On the basis of these benchmarks for inefficient agricultural sectors, it is possible to determine a combination of technologies that allow the same results to be achieved with less input. The efficiency of agriculture in Poland fared poorly compared to other EU Member States. The reason behind it might be structural problems, low labour and land productivity in the agricultural sector in Poland and the extensive nature of agricultural production.