Podobni, ale inni. Międzybranżowe zróżnicowanie motywacji wolontariuszy

Abstract

Celem analizy przedstawionej w artykule jest ustalenie, czy wolontariusze pracujący w tej samej branży sektora non-profit (np. w sferze kultury, ratownictwie, działalności dobroczynnej) wykazują podobieństwo pod względem profilu motywacyjnego. Teoretycznie zjawisko to można uzasadnić, odwołując się do trzech procesów: funkcjonalnego dopasowania, dopasowania do sposobności i zrównania motywacji. Dane wykorzystywane w części empirycznej analizy pochodzą z oryginalnego badania przeprowadzonego na próbie wolontariuszy działających w Polsce . Ich motywacje zdefiniowano zgodnie z podejściem funkcjonalnym, wyróżniającym sześć podstawowych potrzeb, które wolontariat zaspokaja, takich jak: wyrażanie wartości, społeczna, kariera, wzmocnienie, zrozumienie, ochronna (Clary, Snyder, Stukas, 1996). Wykorzystując metody statystycznego grupowania i analizy regresji, porównano profile motywacyjne wolontariuszy działających w siedmiu branżach sektora non-profit. Wyniki sugerują, że najbardziej charakterystyczne grupy pod względem motywacji stanowili wolontariusze działający w obszarach turystyki i kultury fizycznej oraz w ratownictwie. Bardzo specyficzną grupę pod względem motywacji tworzyli również społecznicy pracujący dla Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy (WOŚP) – ze względu na dużą liczbę współpracujących wolontariuszy potraktowano WOŚP jako oddzielną branżę. Przeprowadzone w artykule analizy sugerują, że za międzybranżowym zróżnicowaniem motywacji (przynajmniej w odniesieniu do funkcji społecznej) mogą stać zjawiska dopasowania do sposobności lub zrównania motywacji. Zaobserwowane międzybranżowe zróżnicowanie motywacji społeczników jest cenną informacją z punktu widzenia procesów rekrutacji, selekcji czy retencji wolontariuszy.