Doğu ve Güneydoğu Anadolu’da Bulunan Mimar Sinan Camilerinde Korumaya Yönelik Bir İnceleme

Abstract

Mimar Sinan eserleri, uluslararası ve ulusal yasa ve tüzüklerle korunması gerekli kültür varlıkları içinde yer alan önemli yapılardır. Bu eserler içinde cami işlevli yapılar, içinde bulundukları yapı grupları ve yerleşim dokularında birer odak konumunda olan simgesel nitelikli eserler olarak öne çıkmaktadır. Günümüzde Türkiye sınırları içinde özellikle İstanbul, Edirne ve Bursa’da yoğunlaşan bu yapılardan Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgelerinde de bulunmaktadır. Ancak bu bölgelerdeki Mimar Sinan camileri, özellikle Osmanlı Devleti’ne başkentlik yapan kentlerdeki eserlere nazaran koruma bağlamında daha kısıtlı bir literatüre sahiptir. Bu durum söz konusu yapıların doğru şekilde korunması ve geleceğe aktarılması bakımından önemli bir eksiklik oluşturmaktadır. Ayrıca incelen Mimar Sinan camilerinin tamamının birlikte ele alındığı, korumaya yönelik çalışma sayısı da oldukça azdır. Bu bağlamda çalışmanın amacı, söz konusu bölgelerde yer alan Mimar Sinan eseri camileri koruma açısından incelemek ve buradan hareketle gelecek nesillere bütüncül ve sürdürülebilir bir koruma anlayışı ile aktarılmalarını sağlamaktır. Bu kapsamda Mimar Sinan’ın Erzurum, Van ve Diyarbakır illerindeki altı camisi ele alınmıştır. Çalışma yöntemi yapılarla ilgili literatür araştırmaları ve yerinde gözlemlerle birlikte koruma bakımından belirlenen çevresel ve fiziksel parametrelerin her yapı için değerlendirilmesi ve bunların sonucunda elde edilen verilerden oluşmaktadır. Sonuç olarak sunulan önerilerle Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgelerindeki Mimar Sinan eserlerinin koruma sorunlarına çözüm getirebilmek ve bu değerli yapıların önemine dikkat çekmek hedeflenmiştir.