Grody wieloczłonowe, zalążki miast, Seehandelsplätze, miejsca centralne u ujścia Odry w X–XII wieku? – synonimy czy problem definicyjny?

M. Sołtysiak
{"title":"Grody wieloczłonowe, zalążki miast, Seehandelsplätze, miejsca centralne u ujścia Odry w X–XII wieku? – synonimy czy problem definicyjny?","authors":"M. Sołtysiak","doi":"10.14746/FPP.2020.25.13","DOIUrl":null,"url":null,"abstract":"Dyskusja na temat definicji „miejskości” grodów w średniowieczu na ziemiach słowiańskich ma długą tradycję. Już we wczesnym średniowieczu mamy do czynienia z tzw. „zalążkami miast”, centrami wielofunkcyjnymi pełniącymi funkcję miast i grodami miejskimi, jak również z licznymi mniejszymi grodami, którym ciężko przypisywać rolę pierwszych miast. Modele zachodnioeuropejskich miast i ich procesów urbanizacyjnych są trudne do porównania ze wspomnianymi formami osadniczymi, jeśli w analizie staramy się podkreślać postrzymskie, zachodnioeuropejskie rozumienie miast, bez podejścia funkcjonalnego, skoncentrowanego na rzeczywistej roli danych ośrodków w swoim regionie, uzyskujemy obraz, gdzie nie ma żadnych miast, a z punktu widzenia archeologii. Pojawiły się liczne koncepcje na temat definiowania różnych stadiów rozwoju grodów, ale brakuje prób uporządkowania obecnie spotykanej terminologii, bo krótko mówiąc, „gród grodowi nierówny”. Bardzo dobrze to widać u ujścia Odry, gdzie mamy nie tylko terminologię wypracowaną przez polskich badaczy, ale również liczne terminy wykorzystywane w niemieckiej i skandynawskiej archeologii (tj. Burgstadt, Seehandelsplaz, emporium itd.). Celem tego artykułu jest podsumowanie i próba korelacji lub rozróżnienia w zależności od charakterystyki obecnie wykorzystywanych terminów dotyczących grodów z północno-zachodnich ziem polskich w okresie od X do XII w. (okresu przedlokacyjnego), celem uporządkowania postulowanych stadiów rozwoju i form grodów, z jakimi mają do czynienia archeolodzy, na przykładzie Pomorza Zachodniego.","PeriodicalId":330472,"journal":{"name":"Folia Praehistorica Posnaniensia","volume":"1 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0000,"publicationDate":"2020-12-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":"0","resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":null,"PeriodicalName":"Folia Praehistorica Posnaniensia","FirstCategoryId":"1085","ListUrlMain":"https://doi.org/10.14746/FPP.2020.25.13","RegionNum":0,"RegionCategory":null,"ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":null,"EPubDate":"","PubModel":"","JCR":"","JCRName":"","Score":null,"Total":0}
引用次数: 0

Abstract

Dyskusja na temat definicji „miejskości” grodów w średniowieczu na ziemiach słowiańskich ma długą tradycję. Już we wczesnym średniowieczu mamy do czynienia z tzw. „zalążkami miast”, centrami wielofunkcyjnymi pełniącymi funkcję miast i grodami miejskimi, jak również z licznymi mniejszymi grodami, którym ciężko przypisywać rolę pierwszych miast. Modele zachodnioeuropejskich miast i ich procesów urbanizacyjnych są trudne do porównania ze wspomnianymi formami osadniczymi, jeśli w analizie staramy się podkreślać postrzymskie, zachodnioeuropejskie rozumienie miast, bez podejścia funkcjonalnego, skoncentrowanego na rzeczywistej roli danych ośrodków w swoim regionie, uzyskujemy obraz, gdzie nie ma żadnych miast, a z punktu widzenia archeologii. Pojawiły się liczne koncepcje na temat definiowania różnych stadiów rozwoju grodów, ale brakuje prób uporządkowania obecnie spotykanej terminologii, bo krótko mówiąc, „gród grodowi nierówny”. Bardzo dobrze to widać u ujścia Odry, gdzie mamy nie tylko terminologię wypracowaną przez polskich badaczy, ale również liczne terminy wykorzystywane w niemieckiej i skandynawskiej archeologii (tj. Burgstadt, Seehandelsplaz, emporium itd.). Celem tego artykułu jest podsumowanie i próba korelacji lub rozróżnienia w zależności od charakterystyki obecnie wykorzystywanych terminów dotyczących grodów z północno-zachodnich ziem polskich w okresie od X do XII w. (okresu przedlokacyjnego), celem uporządkowania postulowanych stadiów rozwoju i form grodów, z jakimi mają do czynienia archeolodzy, na przykładzie Pomorza Zachodniego.
关于斯拉夫地区中世纪城镇 "城市性 "定义的讨论由来已久。早在中世纪早期,我们就必须面对所谓的 "核心城市",即兼具城市和城镇戈多功能的多功能中心,以及众多规模较小的戈多,很难将其归于第一批城市的角色。西欧城市及其城市化进程的模式很难与上述聚落形式相提并论,如果分析试图强调罗马时期后西欧对城市的理解,而不从功能角度关注相关中心在其所在地区的实际作用,那么从考古学的角度来看,我们就会看到一幅根本没有城市的图景。在界定城镇的不同发展阶段方面出现了许多想法,但却没有尝试对目前使用的术语进行梳理,因为简而言之,"城镇与城镇是不平等的"。这一点在奥得河口可以得到很好的体现,这里不仅有波兰研究人员开发的术语,还有许多德国和斯堪的纳维亚考古学中使用的术语(如 Burgstadt、Seehandelsplaz、emporium 等)。本文的目的是以西波美拉尼亚为例,根据目前使用的术语的特点,总结并尝试关联或区分 10 世纪至 12 世纪(前地方时期)波兰西北部土地上的防御工事聚落术语,以理清考古学家必须处理的防御工事聚落的假定发展阶段和形式。
本文章由计算机程序翻译,如有差异,请以英文原文为准。
求助全文
约1分钟内获得全文 求助全文
来源期刊
自引率
0.00%
发文量
0
×
引用
GB/T 7714-2015
复制
MLA
复制
APA
复制
导出至
BibTeX EndNote RefMan NoteFirst NoteExpress
×
提示
您的信息不完整,为了账户安全,请先补充。
现在去补充
×
提示
您因"违规操作"
具体请查看互助需知
我知道了
×
提示
确定
请完成安全验证×
copy
已复制链接
快去分享给好友吧!
我知道了
右上角分享
点击右上角分享
0
联系我们:info@booksci.cn Book学术提供免费学术资源搜索服务,方便国内外学者检索中英文文献。致力于提供最便捷和优质的服务体验。 Copyright © 2023 布克学术 All rights reserved.
京ICP备2023020795号-1
ghs 京公网安备 11010802042870号
Book学术文献互助
Book学术文献互助群
群 号:481959085
Book学术官方微信