Bio-Sosyolojik Kuram İtibariyle İslam Hukukunun Köken ve Mâhiyetinin İlâhîliği İddiasının Realiteye ve Vâkıaya Uygunluğunun Değerlendirilmesi

Abstract

İslam hukukunun kaynak itibari ile ilâhî bir hukuk olduğu iddiası yaygın bir anlayıştır. Ancak fıkhî ahkâmın inşaının süreç içerisinde, ilahi irade ve insan tarafından farklı zaman ve mekân dilimlerinde meydana getirildiği ve ahkâmda ekol, siyaset, iktisat gibi beşerî ve içtimâî unsurların daha çok etkili olduğu realitesi göz önüne alındığında ilâhîlik iddiası tartışılabilir hale gelmektedir. Ayrıca ilâhîlik iddiası, birbiriyle tezat söylemlerin geliştirildiği Şârî’nin kimliği, İslam hukukunun statikliği, esnekliği, dünyevîliği, dinleştirilmesi veya dinle aynîleştirilmesi, mahallîlik ve evrensellik gibi mevzuları da gündeme getirmektedir.