CHỈ ĐIỂM PHÂN TỬ GEN KELCH13 VÀ Plasmodium falciparum MULTIDRUG RESISTANCE GENE-1 (Pfmrd-1) LIÊN QUAN KHÁNG THUỐC ARTESUNATE- MEFLOQUINE TRÊN QUẦN THỂ Plasmodium falciparum TẠI ĐĂK LĂK

Abstract

Thuốc phối hợp liều artesunate-mefloquine (ASMQ) được phê duyệt như thuốc ưutiên điều trị sốt rét do P. falciparum chưa biến chứng ở Việt Nam. Tuy nhiên, từ lâukháng từng thành phần riêng lẻ artemisinin và mefloquine do P. falciparum đã được ghinhận như một mối quan tâm khẩn cấp tại Đông Nam Á, nghiên cứu này nhằm đánh giáhiệu lực thuốc ASMQ và các chỉ điểm phân tử kháng. Thiết kế nghiên cứu thử nghiệmlâm sàng nhãn mở một nhánh đánh giá hiệu lực thuốc, theo dõi 42 ngày và phân tíchphân tử các đột biến gen Kelch13 và Pfmdr-1. Dữ liệu cho thấy đáp ứng lâm sàng và kýsinh trùng đầy đủ của thuốc là 100% (37/37; n=37), thời gian bán thải sạch 50% kýsinh trùng là 6,33 giờ, tỷ lệ tồn tại thể vô tính ngày D3 là 21,6%; đột biến gen K13 liênquan kháng artesunate loại ưu thế C580Y là 97,3% (36/37), chỉ 1 ca (2,7%) có đột biếngen Pfmdr1 kháng mefloquine. Thuốc ASMQ có hiệu lực cao trong điều trị sốt rét do P.falciparum chưa biến chứng và đột biến gen kháng mefloquine Pfmdr1 rất thấp. Thuốcnày là một ứng viên tiềm năng trong bối cảnh kháng thuốc hiện nay.Từ khóa: K13 propeller, P.falciparum multi-drug resistance-1 gene, Plasmodiumfalciparum