The Self-critical Islamic Novel in the Post-1980 Turkish Novel in the Example of Ahmet Kekeç's Novel Yağmurdan Sonra

Abstract

Türkiye’de 1970’lerin sonuna doğru popülaritesini geri kazanmaya başlayan İslamcılık, modernleşme ile beraber ortaya çıkmış bir kavramdır. İslami hareketlerin popülaritesini geri kazanmasıyla eş zamanlı olarak ortaya çıkan İslami roman, bir tarafıyla İslâm coğrafyalarının modernleşme karşısında verdiği tepkinin evrensel ürünüyken öte yandan Cumhuriyet yönetimi içindeki milli manevi politik revizyonlarıyla yerel bir görünüm sergilemekte ve sekülerleşmeye karşı İslami tezlerin savunulduğu bir propaganda aracı olmaktadır.1990’lı yıllarda yazılmaya başlanan özeleştirel İslami romanların tematik olay örgüsü, geleneksel İslami anlayış ve kolektif kimlikten bağımsız, yeni bir kimlik arayışının içinde olan İslami aktörlerin pesimist sorgulamaları ekseninde kurulur. Ahmet Kekeç’in Yağmurdan Sonra romanı (1999), 28 Şubat sürecinin iç ve dış etkenlerini göz önüne sererek döneme içeriden ve dışarıdan eleştirel ve özeleştirel yöntemle bakılmasını sağlar. Çalışmada İslami romanın türevleri ekseninde ilerleyip özeleştirel İslami romanın öncü örneklerinden Yağmurdan Sonra üzerinden ilerleyip yeni İslami aktörlerin içsel dönüşümü incelenmiştir. Kekeç’in romanı, İslami kimlik ve kolektif İslami toplum anlayışının sınırlarının zorlandığı, İslami aktörlerin başarısızlıkları, itirafları, iç mücadeleleri ve yasak aşklarının ifşalaması gibi bireysel hayatlarına dair dayatılan İslamcı ahlak anlayışına karşı özeleştirel bir tutum sergilerken jakoben İslamcıları, Kemalist jakobenlerden ayrı görmeden eleştirmesi açısından da önem arz eder.