LITERATURE AND OTHER FINE ARTS – FROM AHMET MİTHAT TO TANPINAR

Abstract

Herhangi bir disipline göre değerlendirilen bir eser, zamanla diğer disiplinlerle aralarında ilişki kurularak incelenmeye başlanmış, böylelikle eserlerdeki çok katmanlılık önem kazanmıştır. Edebî eserlerin de kendi yapısı içinde incelenmelerinin yanı sıra tesiri altında kaldığı güzel sanatlar bakımından değerlendirilmesi eserin farklı yönlerinin ortaya çıkarılmasını sağlamaktadır. Her geçen gün bilim dallarının birbirini tamamlayan disiplinler olduğu daha iyi anlaşılmakta ve bu yönde çalışmalar önem kazanmaktadır. Bu yazıda, Şerife Çağın’ın edebiyatın diğer disiplinlerle ilişkisini ele alan Edebiyat ve Diğer Güzel Sanatlar –Ahmet Mithat’tan Tanpınar’a başlıklı eseri tanıtılmıştır. Öncelikle bu alanda daha önce yapılan benzer çalışmalar hakkında bilgi verilmiş, Çağın’ın belirtilen eserinin bu eserlerden farkına değinilmiş ve kitabın literatür için önemi üzerinde durulmuştur. Sonrasında ise yedi ana başlıktan oluşan eserin her bir bölümü ayrıntılı bir şekilde tanıtılmıştır. Eserin ilk iki bölümünde Ahmet Mithat Efendi’yi, üçüncü bölümünde Halit Ziya Uşaklıgil’i etkileyen güzel sanatlardan bahsedilmiştir. Dördüncü bölümde iki yazar (Halit Ziya Uşaklıgil ve Ahmet Hamdi Tanpınar) etkilendiği güzel sanatlar bakımından karşılaştırmalı olarak ele alınmıştır. Beşinci bölümde Ahmet Haşim, altıncıda Yahya Kemal ve yedinci bölümde de Ahmet Hamdi Tanpınar etkilendikleri güzel sanatlar açısından değerlendirilmiş, güzel sanatların çeşitli kollarının bahsedilen edebî şahsiyetlerin eserlerine yansıması ele alınmıştır. Edebiyatın güzel sanatlarla ilişkisini bütüncül ve kronolojik bir anlayış ve metotla ele alan Çağın’ın bu eseri birden fazla yazarın ve birden fazla disiplinin (musiki, resim, heykel, dans, opera, mimari) bir arada değerlendirildiği ender çalışmalardan biridir. Türk edebiyat tarihçiliği açısından önemli bir yere sahip olan disiplinler arası çalışmalara teşvik edici nitelikteki bu çalışma, Türk edebiyatı, müzik, resim, heykel, arkeoloji, mimari, müzecilik, mitoloji, dans alanına ilgi duyan ve bu alanda çalışan akademisyen ve öğrenciler, edebiyatseverler, Ahmet Mithat Efendi, Halit Ziya Uşaklıgil, Ahmet Hamdi Tanpınar, Ahmet Haşim ve Yahya Kemal okurları için yol gösterici nitelikte bir başvuru eseridir. Uzun ve titiz bir çalışma süreci gerektiren eserin sonraki baskılarında ele alınan edebî şahsiyetlerin sayısının artırılması çalışmanın değerini daha da artıracak, eser daha fazla okura hitap edecektir.