Batı’da Barış, Doğu’da Savaş: Pasarofça Antlaşması Sonrası Suriye ve Irak’ta Nizamın Tesisi (1718-1722)

Abstract

Osmanlı Devleti 1722-47 yılları arasında İran’da uzun süren savaşlara katıldı. Bu makale, Batı’da barışın sağlandığı ve Doğu’da savaş ihtimalinin günden güne arttığı 1718-1722 yılları arası dönemde Osmanlı hükümetinin imparatorluğun güneydoğu bölgelerinde yaptığı hazırlıkları ele almaktadır. Makale Suriye ve Irak’taki askerî ve siyasî nizamın tesisi faaliyetlerini merkez-çevre ilişkileri bağlamında Osmanlı arşiv kaynaklarını esas alarak incelemekte, Osmanlı merkezî otoritesinin Suriye ve Irak’taki gücünün imkânlarını ve sınırlarını tartışmaktadır. Araştırmanın bulguları, Bâbıâli’nin bir yandan sert önlemler (sopa), diğer yandan önemli tavizlerle (havuç) merkezi otoriteyi sağlamaya çalıştığını göstermektedir.