Fıkıh Usûlünde Sahâbî Kavlinin Hüccet Olması Meselesi

Abstract

Öz Bir sahâbînin kendi görüşü olan her söz ve eylemine sahâbî kavli denir. Sahâbî fetvası ve sahâbî mezhebi terimleri de aynı anlamdadır. Usulcüler arasında şer’î kaynak olup olmadığı tartışılan sahâbî kavli, birçok yönden incelenmiştir. Genel olarak üç görüş ortaya çıkmıştır. Bazıları şartsız bir şekilde sahâbî kavlini kaynak sayarken, bazıları tam tersine şartsız olarak onu kaynak saymamıştır. Üçüncü görüştekilere göre ise, eğer sahâbî kavli naklî yani vahye dayanan konularda olursa kaynaktır, yok eğer ictihâdî yani akla dayanan konularda olursa kaynak değildir. Sahâbe arasında yaygın olmuş ve herhangi bir itiraz görmemiş sahâbî kavli, ictihâdî olmayan konulardaki sahâbî kavli ve ictihâdî konularda olup kıyâsa aykırı sahâbî kavli, çoğunluk tarafından kaynak sayılan sahâbi kavli çeşitleridir. Üzerinde en fazla tartışma yaşanmış olan sahâbî kavli ise, tabiûn arasında yaygınlık kazanmış kıyâsa uygun olan sahâbî kavli olmuştur.