THEATER TEXTS IN TURKISH COURSE CURRICULUM (1924-2019)

Abstract

Tiyatro metinleri, Türkçe öğretiminde kullanılan hikâye, roman ve şiir gibi edebî metin türlerinden biridir ve hem yapıları hem de uygulanış biçimleri açısından millî eğitimin genel amaçlarında ve Türkçe dersi öğretim programlarının özel amaçlarında belirtilen maddelerin gerçekleştirilmesi açısından uygun ve işlevseldir. Çünkü bu metinler Türkçe öğretiminin farklı yollarla yapılmasına imkân tanıyan, öğretimi zenginleştiren ve öğrencileri aktif kılan bir yapıya sahiptir. Uygulanışı temelde konuşma ve eyleme dayanan tiyatro; dinleme, konuşma ve okuma becerilerini sürekli bir şekilde aktif tutabilecek, seçilen tiyatro metninin niteliğine göre Türkçenin güzelliklerini yansıtabilecek özelliklere sahiptir. Tiyatro metinlerinin Türkçe öğretiminde nasıl kullanıldığı veya kullanılacağı, Türkçe dersi öğretim programlarında seçilen metinlerin ve uygulamaların çizdiği yola ve sınırlara bağlıdır. Bu nedenle Türkçe dersi öğretim programlarında tiyatro metinlerine yer verilip verilmediği, verildiyse nasıl verildiği ve bu metinlerin uygulanma aşamaları konusunda nasıl bir yaklaşım sergilendiği bu araştırmanın konusudur. Yapılan bu araştırmada, 1924’ten 2019’a kadar uygulamaya konulan ortaokul Türkçe dersi öğretim programlarında tiyatro metinleri üzerinde durulmuştur. Nitel bir desende yapılan araştırmada, veriler doküman analizi sonucu elde edilmiştir. Bu çerçevede, geçmişten günümüze hazırlanmış ortaokul Türkçe dersi öğretim programları incelenmiş olup tiyatro metinlerinin seçimi alanyazın taraması sonrası elde edilen veriler ışığında incelenmiştir. İnceleme neticesinde tiyatro metinlerinin; 1924 Ortaokul Türkçe Öğretim Programı, 1929 Ortamektep Müfredat Programı, 1931-1932 Ders Senesi Tadilatı Programı ve 1938 Ortaokul Türkçe Programı’nda sonraki programlara göre daha az yer aldığı görülmüştür. 1949 Ortaokul Türkçe Programı’nda tiyatro metinlerinin yenilikçi bir yaklaşımla ve daha ayrıntılı yer edindiği belirlenmiştir. Yeni eğitim-öğretim kanunuyla öğretim programının yeniden gözden geçirilmesinin bir sonucu olarak ortaya çıkan 1962 Ortaokul Türkçe Programı’nda tiyatro metinlerine yeteri kadar yer verilmediği, 1981 İlköğretim Okulları Türkçe Eğitim Programı’nda ise tiyatro metinlerinden daha çok tiyatronun uygulama aşamasına yer verildiği saptanmıştır. Yapılandırmacı yaklaşım dikkate alınarak hazırlanan 2006 İlköğretim İkinci Kademe Türkçe Dersi Öğretim Programı’nda tiyatro metinlerine pedagojik ve estetik bir bakış açısıyla ayrıntılı bir şekilde yer verildiği belirlenmiştir. 2015 İlköğretim Türkçe Dersi Öğretim Programı ve 2017, 2018 ve 2019 Türkçe Dersi Öğretim Programları’nda ise tiyatro metinlerine geniş ölçüde yer verilmediği görülmüştür.