MEHMED BOSNEVÎ’NİN MANZUM KIRK HADİS TERCÜMESİ

Abstract

Klasik Turk edebiyatinin dini muhtevali edebi turleri arasinda yer alan kirk hadisler, Hz. Peygamber’e ait kirk adet hadis ve izahini muhtevi eserlerin genel adidir. Ilk olarak Arap edebiyatinda mensur olarak karsimiza cikan ve erbaun hadis adini alan bu tur, Farslarin Islamiyet’i kabul etmesiyle birlikte Fars edebiyatinda manzum, mensur ve manzum-mensur sekillerde gorulmeye baslanmis ve cihl hadis adini almistir. Turk edebiyatinda ise ilk ornekleri 14. yuzyildan itibaren karsimiza cikan kirk hadisler, onceleri mensur sekilde telif edilmis ve zaman icinde evrilerek manzum veya manzum-mensur kirk hadisler ortaya cikmistir. Iranli unlu âlim ve sair, Molla Câmi’nin Tercume-i Hadis-i Erbâin’i Turk sairleri uzerinde oldukca tesirli olmus ve bircok sair bu ture ragbet gostererek eserler kaleme almistir. Şimdiye kadar yapilan calismalarda Turk edebiyatinda manzum seksen civarinda kirk hadis yazildigi tespit edilmistir. Bu eserlerden biri de Mehmed Bosnevi tarafindan kaleme alinan Manzum Kirk Hadis Tercumesi’dir. Şimdilik bilinen tek nushasi Bratislava Universitesi Kutuphanesi Tukce Yazmalari arasinda 399 numarali risale mecmuasinin icinde yer alan bu eser, manzum-mensur karisik bir mukaddime ile baslamaktadir. Şair, eserinde sectigi hadislerin ravi zincirlerini ve bu hadisleri nicin sectigini belirtmeden kirk adet hadisi birer beyit ile Turkceye tercume etmistir. Bu calismada oncelikle kirk hadis turu ile ilgili kisaca bilgi verilmis, ardindan Mehmed Bosnevi’nin Manzum Kirk Hadis Tercumesi’nin sekil ve muhteva ozellikleri uzerinde durularak eserin ceviri yazili metnine yer verilmistir.