องค์ประกอบที่มีผลต่อความต้องการส่งเสริมการผลิตสับปะรดเพื่อการส่งออก ของเกษตรกรผู้ปลูกสับปะรดในเขตภาคเหนือของประเทศไทย

Abstract

ภาคเหนือของประเทศไทยมีการส่งออกสับปะรดผลสดไปจำหน่ายยังต่างประเทศ แต่กฎระเบียบข้อบังคับการนำเข้าสินค้าทำให้เกษตรกรไม่ต้องการผลิตสับปะรดเพื่อการส่งออก  งานวิจัยนี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาวิเคราะห์องค์ประกอบการส่งเสริมการเกษตรที่เกษตรกรต้องการได้รับสำหรับการผลิตสับปะรดเพื่อการส่งออก โดยการศึกษาหาตัวแปรที่สำคัญต่อการผลิตสับปะรดเพื่อการส่งออก ได้จากการสัมภาษณ์เชิงลึก (In-depth interviews) กับผู้ให้ข้อมูลสำคัญ (Key Informants) ได้ตัวแปรที่เกี่ยวข้อง จำนวน 30 ตัวแปร และนำมาใช้สำรวจความต้องการได้รับการส่งเสริมการผลิตสับปะรดเพื่อการส่งออกกับเกษตรกร เมื่อนำตัวแปร ทั้ง 30 ตัวแปร มาหาความสัมพันธ์กันเพื่อลดจำนวนตัวแปรลง โดยใช้เทคนิคการวิเคราะห์องค์ประกอบ (Factor Analysis) และสร้างเป็นองค์ประกอบใหม่ พบว่า ได้องค์ประกอบ จำนวน 5 ด้าน ได้แก่  1) การส่งเสริมการผลิตสับปะรดส่งออกตามแนวคิดชีวิตวิถีใหม่  2) การส่งเสริมการค้าสับปะรดระหว่างประเทศ  3) การส่งเสริมการรวมกลุ่มและการแลกเปลี่ยนข้อมูลข่าวสาร  4) การส่งเสริมการศึกษาวิจัยนวัตกรรมการผลิตสับปะรด และ  5) การส่งเสริมด้านธรรมาภิบาลธุรกิจสับปะรด  ทั้งนี้องค์ประกอบความต้องการส่งเสริมการเกษตรทั้ง 5 ด้าน มีผลช่วยให้เกษตรกรต้องการผลิตสับปะรดเพื่อการส่งออก ได้ถึงร้อยละ 65.30  โดยองค์ประกอบด้านการส่งเสริมการค้าสับปะรดระหว่างประเทศ มีผลต่อความต้องการผลิตสับปะรดเพื่อการส่งออกของเกษตรกรผู้ปลูกสับปะรด มากที่สุด (Beta = 0.133)  ทั้งนี้สามารถนำมาเขียนเป็นสมการเพื่อใช้ในการพยากรณ์ คือ  = 4.355 + 0.353X2 + 0.393X1 + 0.270X4 + 0.319X3 + 0.268X5 จากผลงานวิจัยเป็นแนวทางให้ภาครัฐและเอกชนที่เกี่ยวข้อง นำไปใช้ส่งเสริมให้เกษตรกร เกิดความต้องการผลิตสับปะรดเพื่อการส่งออกที่มีคุณภาพได้มาตรฐานและตรงตามความต้องการของผู้บริโภค