Katalityczna dekompozycja cylindrospermopsyny – jednej z najniebezpieczniejszych toksyn syntetyzowanych przez sinice

Abstract

Cylindrospermopsyna (CYN) to produkowana przez szereg słodkowodnych sinic toksyna, której obecność potwierdzono na wszystkich kontynentach. Mechanizm jej działania zarówno w organizmach zwierzęcych, jak i roślinnych jest wielotorowy i obejmuje zaburzenie m.in. biosyntezy białek czy podziałów komórkowych. Cząsteczka CYN wykazuje wysoką stabilność chemiczną pod wpływem środowiskowych natężeń abiotycznych czynników takich jak promieniowanie UV, temperatura czy szeroki zakres pH. Biorąc pod uwagę poważne ryzyko, jakie związek ten stwarza w naturalnych zbiornikach wodnych, należy rozwijać system monitorowania rozwoju zakwitów sinicowych oraz efektywnych metod usuwania go z wody. Niestety klasyczne, używane w stacjach uzdatniania wody czy oczyszczalniach ścieków metody m.in. filtracja, destratyfikacja czy metody z wykorzystaniem węgla aktywnego, nie są skuteczne w usuwaniu CYN. Interesującą alternatywą wydaje się indukowanie dekompozycji toksyny za pomocą katalizatorów. Celem niniejszej pracy jest dostarczenie informacji dotyczących rodzajów stosowanych do rozkładu CYN katalizatorów oraz mechanizmów takich reakcji.