AN INTELLIGENCE REPORT DATED JANUARY 28, 1918 RECOUNTING THE SITUATION OF RUSSIA

Abstract

Birinci Dünya Savaşı yıllarında Rusya’daki gelişmelerin çok boyutlu yapısı hatırı sayılır sayıda çalışmaya konu olmakla birlikte halen farklı bakış açılarıyla konuyu ele alan eserlere ihtiyaç vardır. Değişim ve gelişmelerin doğru okunması, isabetli kararlar alınabilmesini kolaylaştırdığından hareketle puslu savaş ortamında her bilgi ve belge kıymetlenmektedir. Savaşan tarafların birbirleri hakkında düzenli ve doğru bilgiye erişmekte zorlandığı savaş yıllarında kaleme alınan istihbarat belgeleri bu bakımdan önemlidir. Bu bağlamda konuya ilişkin arşivde mahfuz Remzi Paşa’nın 1918 yılının başında Dersaadet’e gönderdiği raporu değer kazanmaktadır. Rapor hâlihazırdaki olayları ve gelişmeleri barındırdığı gibi o zamanki vaziyeti daha önceki yıllarda Rusya’da bulunmuş olan Remzi Paşa’nın anlatımıyla gözler önüne sermektedir. Rapor, Birinci Dünya Savaşı’nın son yıllarında Rusya’daki çok boyutlu ve katmanlı değişim-dönüşümü Türk Dünyası özelinde ele almakta, bu süreçteki genel anlayış ve yaklaşım hakkında bilgiler sunmaktadır. Bu bilgilerin Birinci Dünya Savaşı’nın son yılındaki ateşkes/barış görüşmelerinde değerlendirilmek üzere Osmanlı Devleti’nin ilgili makamlarıyla paylaşıldığı anlaşılmaktadır.