Statistics of amputation and the rise of surgery as an academic discipline (considering the surgical clinic in Vilnius especially) in the first half of the 19th century

Abstract

Artykuł przedstawia znaczenie statystycznego opracowywania wyników amputacji w pierwszej połowie XIX w. dla powstania chirurgii jako dyscypliny akademickiej. W oparciu o przegląd dziewiętnastowiecznego piśmiennictwa lekarskiego w języku angielskim rozpoznano najstarsze statystyki oddziałów chirurgicznych, ich metodologię i okoliczności powstania. Wykazano, że pierwsze statystyki oddziałów chirurgicznych obejmowały przede wszystkim amputacje, które długo przed nastaniem ery znieczulenia ogólnego i antyseptyki stanowiły uznaną metodę postępowania ze złamaniami złożonymi, urazami kończyn oraz leczenia gruźlicy i złośliwych nowotworów kości. Ponadto omówiono statystyki i historie przypadków z kliniki chirurgicznej Akademii Medyko-Chirurgicznej w Wilnie (zlikwidowanej w 1842 r.). W końcowych wnioskach stwierdzono, że statystyki operacji były pomocne w rozwiązywaniu problemów klinicznych, ale w pierwszej połowie XIX w. część chirurgów wyżej ceniła dobrze udokumentowane historie przypadków.