Aiolis te Pers Kimliği Hakkında Yeni Bir Katkı: Akinakes Betimli Tisna Sikkeleri

Abstract

Bu çalışmada, Tisna kentinin sikke serilerinden biri ve bu seri üzerindeki akinakes betimleri aracılığıyla Aiolis’te Pers kimliğine dair yeni veriler incelenecektir. İzmir ili, Aliağa ilçesi sınırlarında yer alan Tisna hakkında ilk bilgilerimiz Plinius tarafından aktarılır. Plinius sonrası herhangi bir metinde adı anılmayan kentte ilk incelemeler A. Conze tarafından 1900’lü yılların başında gerçekleştirilmiştir. 2018 yılından bu yana kentte yürütülen arkeolojik araştırmalar neticesinde daha detaylı bilgi sahibi olunmaya başlanan kentte Tisna sikkelerinden çok sayıda örnek ele geçmiştir. Bu sikkelerin arka yüzlerinde akinakesli tipin daha yoğun olduğu anlaşılmıştır. Pers kimliğini yansıtmak adına sembolik bir anlam ifade ettiğini düşündüğümüz akinakeslerin niçin Tisna sikkelerinde betimlendiği ve bu sikkelerin MÖ 4. yüzyılın hangi aşamasında üretilmiş olabilecekleri sorularına yanıt aramak, bu çalışmanın ana konusu olmuştur. Sonuç olarak, Tisna’nın akinakes betimli sikkelerinin en azından MÖ 387-386 yıllarında yapılan Antalkidas Anlaşması ile Makedon komutanların bölgede hakimiyeti ele geçirdikleri MÖ 334 yılları arasında üretilmiş olabileceği önerilir. Antik metinler aracılığıyla bilinen Orontes isyanı sırasında darp edildiği bilinen sikkelerin Tisna örnekleri olabileceği ve bu senaryoda Tisna akinakesli sikkelerinin MÖ 360-334 yılları arasına tarihlenmesi gerektiği de önerilmiştir. Bununla beraber, Orontes ile Autophradates arasında MÖ 360’larda Kyme önlerinde yaşandığı belirtilen savaşın Tisna teritoryumunda gerçekleşmiş olabileceği de düşünülmektedir.