Opieka duszpasterska wśród Polaków we Francji w świetle protokołu ze Zjazdu Duchowieństwa Polskiego odbytego w Clamart w 1938 roku

Abstract

W okresie międzywojennym zarówno Kościół w Polsce, jak i władze rządowe zabiegały o zapewnienie rodzimej opieki religijnej wielomilionowej rzeszy wychodźstwa polskiego. Stwarzało to szeroką płaszczyznę współpracy. Motywacja miała różny charakter, od czysto pragmatycznej i politycznej na poziomie Ministerstwa Spraw Zagranicznych – ambasady, konsulatów, do religijno-humanitarnej na poziomie miejscowych duszpasterzy polskich, którzy na co dzień stykali się z rozproszoną i najbardziej opuszczoną pod względem opieki konsularnej i religijnej częścią emigracji. Dla łatwiejszej administracji posługi duszpasterskiej rektor Polskiej Misji Katolickiej we Francji w 1923 roku w ramach rekolekcji kapłańskich rozpoczął duszpasterskie spotkania, „zjazdy duchowieństwa polskiego” – wszystkich kapłanów Misji, które służyły wymianie doświadczeń duszpasterskich i dyskusji nad pojawiającymi się problemami emigracji polskiej. Polska Misja Katolicka we Francji jurysdykcyjnie podlegała episkopatowi Francji, który ustanowił swojego delegata do duszpasterstwa migrantów. W 1938 roku rekolekcje dla duszpasterzy polskich pracujących wśród wychodźstwa polskiego we Francji przeprowadził ks. Tomasz Mącior SAC. Odbywały się one w Clamart pod Paryżem. W ćwiczeniach tych uczestniczyło 50 duszpasterzy z ówczesnym rektorem PMK we Francji ks. F. Cegiełką. Po rekolekcjach tradycyjnie odbyły się obrady księży polskich, w których udział wzięli również: ambasador Polski Juliusz Łukasiewicz, konsul generalny w Paryżu Aleksander Kawałkowski, dyrektor Katolickiej Agencji Prasowej ks. Zygmunt Kaczyński i biskup sufragan Paryża Emanuel Anatol Chaptal. Zakres podejmowanych wyzwań przez duszpasterzy polskich egzemplifikuje zamieszczony Protokół ze Zjazdu Duchowieństwa Polskiego odbytego po zakończeniu rekolekcji w Clamart pod Paryżem w dniu 25 listopada 1938 roku. Kopia dokumentu znajduje się w Archiwum Polskiej Misji Katolickiej we Francji, dokument oryginalny przechowywany jest w Archiwum Archidiecezjalnym w Gnieźnie.