{"title":"Üz kəlləsinin asimmetriyasının aşkar olunmasında kraniometrik “Yelpik” üsulunun effektivlik dərəcəsinin öyrənilməsi","authors":"S. Əliyeva, V. Şadlinski","doi":"10.28942/JTCEM.V1I5.82","DOIUrl":null,"url":null,"abstract":"Tədqiqatın məqsədi. Kraniometrik “Yelpik” üsulunun üz kəlləsində asimmetriyasının aşkar olunmasında effektivlik dərəcəsinin öyrənilməsi olmuşdur. \nMaterial və metodlar. Tədqiqat Azərbaycan Tibb Universitetinin insan anatomiyası kafedrasının əsaslı muzeyinin kranioloji kolleksiyasından xüsusi olaraq seçilib götürülmüş bətnxarici inkişafın müxtəlif dövrlərinə aid 120 insan kəllələri üzərində aparılmışdır. Kəllənin üz şöbəsində asimmetriya «Yelpik» üsulu ilə öyrənilmişdir. Bu üsula əsasən üz kləəsi yuxarı, aşağı və yan «yelpiklər»ə bölünmüşdür. Tədqiqat nəticəsində alınmış rəqəm göstəriciləri statistik olaraq işlənilmiş və təhlil olunmuşdur. \nNəticələr. Tədqiq olunan materialın bölgüsü göstərmişdir ki, tədqiq olunan materialın demək olar ki, yarısını orta üzlü, bir qədər az hissəsini uzun üzlü kəllələr təşkil etmişdir. Enli üz isə ən az kəllələrdə təyin olunmuşdur. Kəllələrin \"Yelpik” üsulu ilə öyrənilməsi göstrəmişdi ki, üz kəlləsinin assimetriyanın ən böyük dərəcəsi nasion nöqtəsindən fronto-temporal nöqtəyə qədər olan məsafə üçün xarakterikdir. \"Yuxarı yelpik\"ın bütün 10 göstəricinin əks tərəfi ölçüləri arasında statistik cəhətdən əhəmiyyətli fərqlər yoxdur. \"Yan yelpikdə\" almacıq-əng nöqtəsindən alın-burun tikişinin bayır nöqtəsinə qədər olan məsafədə dəqiq şəkildə sağtərəfli asimmetriya (1,0); almacıq-əng nöqtəsindən dakriona qədər məsafədə dəqiq olan soltərəfli asimmetriya (-0.5) müəyyən edilir. \"Aşağı yelpik\"ın göstəricilərinin analızi nəticəsində müəyyən edilmişdir ki, subspinal nöqtədən burun-əng nöqtəsinə qədər olan məsafədə əhəmiyyətli dərəcədə sağtərəfli asimmetriya (1,0), subspinal nöqtədən burunun minimal eni arasındakı məsafədə əhəmiyyətli dərəcədə soltərəfli asimmetriya (-0,7), orta dərəcəli asimmetriya (0,5) subspinal nöqtədən burun-alın tikişinin bayır nöqtəsi arasındakı məsafədə müşahidə edilirsə də, subspinal nöqtədən infarorbital nöqtə arasındakı məsafədə asimmetriya qeyd edilmir (0).","PeriodicalId":306999,"journal":{"name":"Journal of Theoretical, Clinical and Experimental Morphology","volume":"68 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0000,"publicationDate":"2019-06-16","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":"0","resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":null,"PeriodicalName":"Journal of Theoretical, Clinical and Experimental Morphology","FirstCategoryId":"1085","ListUrlMain":"https://doi.org/10.28942/JTCEM.V1I5.82","RegionNum":0,"RegionCategory":null,"ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":null,"EPubDate":"","PubModel":"","JCR":"","JCRName":"","Score":null,"Total":0}
引用次数: 0
Abstract
Tədqiqatın məqsədi. Kraniometrik “Yelpik” üsulunun üz kəlləsində asimmetriyasının aşkar olunmasında effektivlik dərəcəsinin öyrənilməsi olmuşdur.
Material və metodlar. Tədqiqat Azərbaycan Tibb Universitetinin insan anatomiyası kafedrasının əsaslı muzeyinin kranioloji kolleksiyasından xüsusi olaraq seçilib götürülmüş bətnxarici inkişafın müxtəlif dövrlərinə aid 120 insan kəllələri üzərində aparılmışdır. Kəllənin üz şöbəsində asimmetriya «Yelpik» üsulu ilə öyrənilmişdir. Bu üsula əsasən üz kləəsi yuxarı, aşağı və yan «yelpiklər»ə bölünmüşdür. Tədqiqat nəticəsində alınmış rəqəm göstəriciləri statistik olaraq işlənilmiş və təhlil olunmuşdur.
Nəticələr. Tədqiq olunan materialın bölgüsü göstərmişdir ki, tədqiq olunan materialın demək olar ki, yarısını orta üzlü, bir qədər az hissəsini uzun üzlü kəllələr təşkil etmişdir. Enli üz isə ən az kəllələrdə təyin olunmuşdur. Kəllələrin "Yelpik” üsulu ilə öyrənilməsi göstrəmişdi ki, üz kəlləsinin assimetriyanın ən böyük dərəcəsi nasion nöqtəsindən fronto-temporal nöqtəyə qədər olan məsafə üçün xarakterikdir. "Yuxarı yelpik"ın bütün 10 göstəricinin əks tərəfi ölçüləri arasında statistik cəhətdən əhəmiyyətli fərqlər yoxdur. "Yan yelpikdə" almacıq-əng nöqtəsindən alın-burun tikişinin bayır nöqtəsinə qədər olan məsafədə dəqiq şəkildə sağtərəfli asimmetriya (1,0); almacıq-əng nöqtəsindən dakriona qədər məsafədə dəqiq olan soltərəfli asimmetriya (-0.5) müəyyən edilir. "Aşağı yelpik"ın göstəricilərinin analızi nəticəsində müəyyən edilmişdir ki, subspinal nöqtədən burun-əng nöqtəsinə qədər olan məsafədə əhəmiyyətli dərəcədə sağtərəfli asimmetriya (1,0), subspinal nöqtədən burunun minimal eni arasındakı məsafədə əhəmiyyətli dərəcədə soltərəfli asimmetriya (-0,7), orta dərəcəli asimmetriya (0,5) subspinal nöqtədən burun-alın tikişinin bayır nöqtəsi arasındakı məsafədə müşahidə edilirsə də, subspinal nöqtədən infarorbital nöqtə arasındakı məsafədə asimmetriya qeyd edilmir (0).