COVİD-19 Pandemisi Erken Döneminde Psikolojik Etkiler ve Başa Çıkma Becerileri: Türk Çocuk ve Ergen Yaş Grubunda Çevrimiçi Bir Ölçek Çalışması

Abstract

Amaç: Bu araştırmada COVİD-19 salgını nedeniyle Türkiye’de erken dönemde uygulanan sosyal kısıtlama sürecinde çocuk ve ergenlerin ruhsal durumları ve baş etme becerileri ele alınmıştır. Gereç ve Yöntemler: Araştırma 12-17 Nisan 2020 tarihleri arasında self-report (öz-raporlama) olarak uygulanan çevrim içi bir anketin verilerini içermektedir. Anket aile ve akran ilişkileri, çevrim içi eğitim, ruhsal yanıtlar, etkinlikler ve yeni edinilen hobilere ilişkin soruları içermektedir. Bulgular: Anketimize 7-12 yaş grubundan 278 çocuk (yaş ort 10.36±1.49 yıl), 13-18 yaş grubundan 439 ergen (15.49±1.72 yıl) olmak üzere toplam 717 kişi katılmıştır. Yaş açısından çocuk ve ergen grubunda istatistiksel olarak anlamlı farklılık saptanmış (p <0.005). Kızların her iki grupta da ankete daha fazla katıldığı gözlenmekle birlikte bu oran ergen grubunda anlamlı olarak daha yüksek olmuştur (p = 0.017). Ergenlerin arkadaşları ile sosyal medya üzerinden anlamlı olarak daha fazla iletişim halinde olduğu saptanmış (p=0.000), çocuk yaş grubunun ergenlere göre çevrim içi eğitimde daha fazla dikkat sorunları yaşadığı (p=0.000) görülmüştür. Pandemi ve karantinanın çocuk ve ergenlerde benzer düzeyde kaygı oluşturduğu gözlenmiş, uykuya dalma zorluğu, isteksizlik ve dikkat sorunları ergenlerde, baş ağrısı, yorgunluk ve halsizlik gibi belirtiler ise çocuklarda anlamlı olarak daha fazla saptanmıştır. Karantina sürecinde çocuk ve ergenlerin kaygılarını azaltmak ya da vakit geçirmek için benzer oranda etkinliklerde bulunduğu ve hobi edindiği gözlenmiştir (p= 0.260, p=0. 870). Çocuk yaş grubu en çok ailesi ile vakit geçirirken, ergen yaş grubu daha çok teknoloji ve sosyal medya ile vakit geçirmekteydi. Sonuç: Özbildirime dayanan çalışmamızın sonuçlarının karantina döneminde çocuk ve ergenlerle ilgili önemli veriler sağlayacağı düşünülmektedir. Halihazırda devam eden COVİD-19 pandemisinin uzun süreçli etkilerinin olacağı akla gelmekte, erken dönemde yapılan bu çalışmanın verilerinin yeni çalışmalara öncülük edebileceği düşünülmektedir.