“EN KARA”DAN “ANKARA”YA: AHMET İHSAN TOKGÖZ’ÜN ANKARA YAZILARI

Abstract

1891 yilinda yayimlanmaya baslayan Servet-i Funun, edebiyatimizin batililasmasi hususunda onemli gorevler ustlenen bir mecmuadir. Edebiyat-i Cedide topluluguna ev sahipligi yapan mecmuada siir, roman, makale, deneme, mensur siir turlerinde pek cok eser nesredilmistir. Yayimlandigi donemde onemli bir boslugu dolduran dergide seyahat yazisi turunde de pek cok eser basilir. Bu eserler icerisinde en dikkat cekicilerinden bazilari ise ayni zamanda derginin sahibi olan Ahmet Ihsan Tokgoz tarafindan kaleme alinan Ankara ile ilgili gezi yazilaridir. 1893 yilinin Temmuz ayi icinde Ahmet Ihsan imzasiyla bes seri hâlinde yayimlanan “Ankara Musahedati”, bu yazilardan ilkidir. Ankara Musahedati, Cumhuriyet doneminden evvel Ankara’nin ozelliklerini yansitir. Ahmet Ihsan’in Ankara ile ilgili bir diger yazisi, 1 Şubat 1927 tarihli Servet-i Funun’da yayimlanan “Ankara’da Ne Gordum?”dur. Yazar, bu yazisinda ise yaklasik otuz bes yil once gordugu Ankara’daki sosyal, kulturel, siyasi ve ekonomik degisimi ayrintilariyla anlatir. Yazarin o donemde Ankara’yi Istanbul ile kiyaslamasi ve bu kiyaslamada Ankara’yi ustun gormesi dikkat cekmektedir. Ahmet Ihsan, Servet-i Funun dergisi Uyanis adini aldiktan sonra 1929’da yayimladigi “Ankara’da Dort Gun” adli yazisinda ise baskenti artik bir Avrupa kenti olarak gordugunu ilan eder ve Ankara’daki degisimler ile ilgili ayrintilara egilir. Yazar, 1931 yilindan sonra “Ankara Postasi” basligiyla baskenti degerlendiren yazilar kaleme almayi surdurur. Ahmet Ihsan’in Ankara yazilari, baskentin tarih icindeki gosterdigi degisimi yansitmasinin yani sira, bu degisimi kronolojik bir sira ile donemin onemli bir aydininin gozunden vermesi bakimindan da onemli veriler icermektedir.