Dokąd zmierza edukacja? Kontekst zmian systemu kształcenia uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w Polsce

Abstract

Kształcenie specjalne w Polsce może być realizowane w formie segregacyjnej (placówki kształcenia specjalnego) oraz niesegregacyjnej (placówki/oddziały integracyjne i ogólnodostępne, realizujące model edukacji włączającej). Pierwsze szkoły dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną powstawały w XIX wieku. Od tego czasu kształcenie uczniów z niepełnosprawnością znacznie się zmieniło (zarówno pod względem ilościowym, jak i jakościowym). Celem artykułu jest dokonanie analizy przemian jakościowych w zakresie zmieniającego się systemu kształcenia uczniów z niepełnosprawnością intelektualną. Krótki zarys historyczny odnosi się do kluczowych działań mających wpływ na rozwój szkolnictwa specjalnego w Polsce w przeszłości i obecnie. Ukazanie uwarunkowań prawnych i systemowych określonych form edukacji pozwoliło nakreślić główne kierunki przeobrażeń w odniesieniu do zmian w prawie oświatowym, orzecznictwie i systemie wsparcia społecznego, którego głównym dążeniem jest odchodzenie od podejmowania wyłącznie działań opiekuńczych na rzecz rozwijania samodzielności i niezależności osób z niepełnosprawnością intelektualną na różnych etapach ich życia.